De korte kunstenaarsloopbaan van Willem Vogels valt bijna helemaal samen met de opkomst en het bloeitijdperk van het impressionisme in België, waarvan de allereerste verschijnselen te bespeuren vallen in het werk van Hippolyte Boulenger, Louis Artan en Jan Stobbaerts.

Wanneer U naar deze Kruisiging kijkt dan wordt U getroffen door de abnormale verhouding tussen de drie kruisen die hoog oprijzen boven het landschap en de massa mensen die zich rond de plaats van de kruisiging beweegt. De schilder heeft dit panneel in twee delen opgevat: boven Christus en de twee moordenaars, beneden de menigte toeschouwers.

Het leven van Zannekin vertellen in negentien prenten is geen kinderspel ook niet wanneer men de houtsnede gebruikt als 'medium'. In het gewone 'stripverhaal' kan men de geschiedenis uitrafelen, het aantal tafereeltjes vermenigvuldigen om van het ene tot het andere topmoment over te gaan. De Grave geeft alleen de topmomenten

'Hier is het dat U werkt, Meester?' 'Ja, inderdaad, altijd hier, nooit elders; zelfs niet in openlucht... In zijn atelier is het dat een kunstenaar moet werken! Daar is het dat hij zich best concentreren kan op het mysterie van het licht...'De vraag was gesteld geworden door Laenen en de Bendère die Jakob Smits in zijn atelier waren gaan opzoeken.

In 1933, één jaar voor zijn overlijden, voltooide Pablo Gargallo te Parijs de meer dan levensgrote 'Profeet'. Dit kunstwerk is de bekroning geworden van een ganse evolutie die de kunstenaar ononderbroken heeft doorgemaakt.

Al is de blanke heerlijkheid van dit paneeltje, na eeuwen, tot kostbare ivoortoon getaand, toch ademt de prilste, lichtende lentelucht er doorheen. Hoe kan zulk kleinood ontstaan zijn? Ik stel me voor: in de volstrekte stilte en afzondering van Van Eyck's werkkamer, in een staat van vervoering.

De periode waarin Eugeen Laermans zijn 'Stakingsavond' schildert is er een van sociale beroeringen en industriële vooruitgang.

Alhoewel wij aan de hand van een aantal documenten weten dat de Brugse stadsmagistraat en de kerkbesturen herhaaldelijk bestellingen aan het atelier van Jan Provost hebben toevertrouwd, is er toch maar één werk bewaard gebleven dat, op grond van diezelfde documenten, met zekerheid aan hem mag worden toegeschreven.

Vreemd schilderij, zult u zeggen, waar ik absoluut niets van begrijp. Verwarrend werk dat mij wel intrigeert, maar niet ontroert. Ofwel: studentengrap, die ik niet kan aanvoelen als kunst... Het zijn de opmerkingen die men hoort over ieder surrealistisch werk en zeker over een schilderij van René Magritte.

Naast een belangrijke verzameling Rubensschilderijen van grote afmetingen bezit het Museum voor Schone Kunsten te Brussel ook tal van olieverfschetsen van deze Meester. Onder meer een reeks van twaalf schetsen die onderwerpen illustreren meestal ontleend aan de 'Metamorfosen' van Ovidius en waartoe ook 'De Val van Icarus' behoort.

Dit beeldje stelt Maria-Magdalena voor: het werd vervaardigd in een Brussels atelier en dagtekent uit de laatste jaren van de 15e eeuw. De heilige draagt een tulband die door een band onder de kin wordt vastgehouden en het gelaat omlijst. Door die schikking wordt de aandacht gevestigd op het nauwkeurig gedetailleerd aangezicht. 

Speelse fantasie en gebruik van extravagante vormdetails en voorstellingsonderdelen, twee soorten elementen die nagenoeg altijd wijzen op het tijdelijk heersen van een 'mode', zijn nu precies karakteristiek voor de Vlaamse schilderkunstige produktie die aangeduid wordt met de verzamelnaam 'Het Antwerpse Maniërisme van omstreeks 1520'. 

Adriaan van Ostade is mèt Jan Steen wel één van Hollands meest populaire zedenschilders uit de zeventiende eeuw. Hij zag het levenslicht te Haarlem in 1610. Zijn ouders waren Brabanders. Tot aan zijn dood in 1685 was van Ostade nagenoeg onafgebroken werkzaam in de Spaarnestad.

Het is U wellicht reeds opgevallen dat 'Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen' gemiddeld één op zes spreekbeurten aan het onderzoek van een portret wijdt. Waarom die voorkeur? Omdat de schilders van de Lage Landen, van Jan van Eyck tot Rik Wouters, op het gebied van het portret veruit hun meest volgehouden reeks meesterwerken hebben geleverd.

Het werk van Saverijs behoort bij de kunst, die de groep der Vlaamse expressionisten voortgebracht heeft. Hij is het impressionisme trouw gebleven, terwijl ietwat oudere schilders van zijn generatie, die veel meer dan hij naar de trant van Emiel Claus gewerkt hadden, naar het kamp der expressionisten waren overgelopen.

Dit praalgraf, dat in een zijkapel van de O.-L.-Vrouwekerk te Brugge opgesteld staat naast dat van Karel de Stoute mag immers in dit genre als de gelukkigste der laatste verwezenlijkingen van de Bourgondo-Zuidnederlandse kunst worden beschouwd. 

Joachim Patinir behoort tot een latere kunstenaarsgeneratie en is tevens een typisch vertegenwoordiger van een overgangsperiode. Verondersteld wordt dat hij naar Brugge kwam om er zijn opleiding te ontvangen en dat hij daarna een tijd in Italië verbleef. In 1515 werd hij als vrijmeester in het Sint-Lucasgilde te Antwerpen ingeschreven

Het reliekschrijn van de heilige Odilia werd gemaakt voor het klooster der Kruisheren te Hoei, en het bleef er tot in 1797 het klooster werd opgeheven. Allicht werd het in de streek zelf vervaardigd en beschilderd, waarschijnlijk door een Luiks kunstenaar. Het is een der oudste voorbeelden van beschildering van houten panelen, die in ons land bekend is. 

Reeds eerder werd u gezegd dat Pieter Bruegel de Oude, de grootste Vlaamse zestiende-eeuwse schilder, waarschijnlijk tussen 1525 en 1530 geboren is. Reeds vroeg was hij te Antwerpen, want men weet dat hij er in de leer ging bij de bekende schilder, wandtapijtenontwerper en schrijver Pieter Coecke van Aelst, wiens dochter hij later, in 1563, zou huwen.

Tot de voornaamste schilders die onmiddellijk na de tweede wereldoorlog in ons land op de voorgrond getreden zijn, behoort zonder twijfel Rik Slabbinck. Ofschoon hij, als leerling van Permeke, reeds in de jaren vóór en tijdens de oorlog begon te schilderen, was het toch pas in de loop van het lustrum 1945-1950 dat hij zijn eigen persoonlijkheid definitief heeft ontbolsterd. 

Tot ons omvangrijk kunstpatrimonium behoort een categorie van werken die iedereen kent omdat zij zo vaak zijn afgebeeld, doch die bijna niemand in werkelijkheid heeft gezien. De reden hiervoor ligt in het feit dat zij zich op een afgelegen plaats buiten de fel bereden toeristische wegen bevinden, geïsoleerd van andere kunstwerken hen evenwaardig. 

Vorig jaar kon ter verrijking van ons nationaal patrimonium in de kunsthandel te New York een laatgotische kelk met pateen gekocht worden, die vele jaren geleden eigendom was van een Frans verzamelaar. Naar vorm en versiering is het een pronkstuk, de moeite waard om nader bekeken te worden. 

Luc Peire is een schilder die een merkwaardige evolutie doorgemaakt heeft. De laatste stap naar de niet-figuratieve schilderkunst gebeurde heel geleidelijk en door een steeds verdergaande abstrahering van de elementen. Omtrent 1955-56 had de overgang volledig plaatsgegrepen. 'Brasilea', uit 1961, kan als een typisch voorbeeld gelden voor Peires kunst uit de laatste jaren. 

Dit beeld van de H. Lucia is zeer mooi en toch blijkt er iets geheimzinnigs aan. Is het u niet opgevallen dat de naam van de heilige in de titel tweemaal vermeld wordt ? De reden is dat wij de naam van de beeldhouwer niet kennen. Men heeft hem naar het beeld zelf de Meester van de H. Lucia geheten.