In het centrum van Hingene, op het platteland te midden van de driehoek Antwerpen, Brussel, Gent, op de grens tussen het oude hertogdom Brabant en het graafschap Vlaanderen, ligt een schitterend kasteeldomein. Vandaag is het eigendom van de Provincie Antwerpen nadat het meer dan 350 jaar in het bezit was van de adellijke familie d’Ursel.

In elk nummer van deze vijftigste jaargang grasduinen we in de boeiende geschiedenis van een halve eeuw Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen.

Dat het Mercatorfonds in dit Mercatorjaar een boek brengt over de beroemde cartograaf, die vijfhonderd jaar geleden als Gerard de Cremer werd geboren in Rupelmonde, ligt voor de hand. Dat de auteur een Duitser is, hoeft ook niet te verwonderen. 

Het Antwerpse Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet is uniek. Het prijkt als enige museum op de prestigieuze Unescolijst van het Werelderfgoed. Het museum beweegt zich al verscheidene jaren op het internet met een eigen website. 

In de Koningsgalerij te  Brussel opende vorig jaar het Museum der letteren en manuscripten. Het is voor bezoekers een trip naar alle domeinen van de geest.

Stijn Cole heeft zijn nieuwe stek gevonden in Seloignes, een dorp in de buurt van Chimay. Bossen en landerijen zijn er overal. Een niet onbelangrijk gegeven voor deze jonge kunstenaar die al een aardig palmares kan voorleggen.

Het Palais Curtius in Luik geeft, tot ver in het voorjaar van 2012, onderdak aan twee tentoonstellingen gewijd aan oude kunst. Een eerste luik schetst de wereld van prins-bisschop Ernst van Beieren, een tweede deel spitst zich toe op Spaans glaswerk.

Nog tot 16 maart 2012 loopt in het Hermitage Amsterdam de tentoonstelling Rubens, Van Dyck, Jordaens. Ze brengt een 75-tal topstukken, ook van andere Vlaamse meesters, uit het museum in Sint-Petersburg dichter bij huis.

Het erfgoedbeleid was lange tijd gefocust op monumenten, musea en ook wel archeologische opgravingen. De jongste jaren is het blikveld ruimer geworden: rijdend en rollend erfgoed, erfgoed van vermaak, vliegend en varend erfgoed… Dat laatste kreeg in 2008 een nieuwe dynamiek met de oprichting van de koepel Watererfgoed Vlaanderen vzw. 

Naar aanleiding van de prestigieuze tentoonstelling Rubens, Van Dyck en Jordaens in de Hermitage Amsterdam heeft het museum een aantal jonge Vlaamse kunstenaars gevraagd een interpretatie neer te zetten rond het werk van hun illustere voorgangers. Een van hen is Vadim Vosters.

In 1937 organiseerde Wolfgang Willrich, met instemming van de nazi-autoriteiten en op aansturen van Joseph Goebbels, een grote tentoonstelling van ‘Entartete Kunst’. Hij liet 650 werken, die getuigden van de ‘ontsporing’ van de moderne kunst, uit Duitse musea verwijderen en bracht ze samen in een reizende expositie. 

“Het blijft verbazen dat een getalenteerde kunstenaar als Joost Maréchal in het schemerduister van het verleden blijft gehuld. Hij heeft anders alles mee om onbetwistbaar als een van de groten van de keramiek in België erkend te worden. Maréchal bezit als keramist de nodige durf en nieuwsgierigheid. Hij heeft een heldere visie en weet die in klei te vertalen.” 

Een reeks van 63 papkommen uit de zestiende eeuw is opgenomen in de Vlaamse Topstukkenlijst. Trotse eigenaar is het Maagdenhuismuseum van het OCMW Antwerpen, maar iedereen kan gaan proeven van de sfeer. ‘Elders in de wereld zijn slechts individuele exemplaren bewaard’.

Het Belgische Rijksarchief waakt al ruim 200 jaar over de goede bewaring van archieven. Die werden gecreëerd door overheidsinstanties of gedeponeerd door bedrijven, abdijen, politici, families en particulieren die een belangrijke rol speelden in het openbare leven. Het beschikbaar stellen van de archiefbescheiden aan het publiek behoort tot haar hoofdopdrachten. 

Meesterschilder, boekillustrator, kunstverzamelaar, diplomaat: het zijn enkele bekende kwalificaties die op het rijk gevulde curriculum vitae van Peter Paul Rubens (1577-1640) prijken. Minder aandacht ging er tot op heden naar zijn verdienste als architect en naar zijn faam als kenner van de antieke en eigentijdse Italiaanse bouwkunst. 

Honderd jaar geleden won Maurice Maeterlinck de Nobelprijs voor literatuur. In de Sint-Pietersabdij staat zijn toneelstuk L’Oiseau bleu in de kijker. Het Museum voor Schone Kunsten brengt Maeterlinck en George Minne dichter bij elkaar.