Toen in 1848 een golf van revolutie over Europa was gegaan, was het proletariaat bezig zich op te richten uit het stof. In Frankrijk werd dit door een groep socialistisch denkende kunstenaars ondertekend en zij waagden het, op straffe van verbanning uit de gevestigde kunstorde, om de eenvoudige arbeider tot onderwerp van hun kunst te 'verheffen'.

ledereen in Vlaanderen en Nederland kent wel dat verhaal uit het Nieuwe Testament over Jezus Christus, die eerst door de Joden op een ezel, als een koning, in Jeruzalem werd onthaald, maar kort daarop door de Romeinse bezetter zou zijn gekruisigd; Jezus Christus wordt door sommigen als zoon van god beschouwd. 

Hoewel Honoré Daumier als karikaturist grote vermaardheid heeft verkregen, is hij als schilder altijd tamelijk onbekend gebleven. Niettemin werd hij juist door kunstenaars van zijn tijd, zoals bijvoorbeeld Courbet en Corot, beschouwd als een van de grootsten, ook op het gebied van de schilderkunst. 

'Kunst als kritiek' heeft meer dan één betekenis: men denkt eerst aan de kritiek die de kunstwerken op de werkelijkheid kunnen uitbrengen, maar de kunstwerken kunnen ook kritiek op de kunst zelf, op alle kunstwerken dus, uitbrengen, en dit is een tweede betekenis voor 'kunst als kritiek'.

In 1594 ontving de Leidse schilder Izaak Nicolai van Swanenburgh de opdracht een aantal panelen te schilderen voor de Leidse Saaihal, waarin de verschillende bewerkingen van de wol tot laken tot uitdrukking werden gebracht. 

Toen Petrus Kaerius in 1617 te Amsterdam de atlas 'Germania inferior' uitgaf, waarvan bijgaande kaart 'Leo Belgicus' deel uitmaakte, was dit de eerste bekende atlas die afzonderlijk de Nederlanden of de zeventien provincies behandelde. Het was echter niet de eerste maal dat de zeventien provincies werden afgebeeld in de vorm van een leeuw. 

Brugge kende tot het eind van de achttiende eeuw een vrij grote Britse kolonie. Het is dan ook geen wonder dat bij zijn ballingschap Karel II, Koning van Engeland, zich van 22 april 1656 tot 15 maart 1659 te Brugge komt vestigen.

Uit de zeventiende eeuw zijn maar weinig schilderijen bekend waarop arme mensen zijn afgebeeld. Vrijwel alleen in zinnebeeldige voorstellingen werd het motief van de armoede gebruikt. 

De betiteling van de schilder Jacob Vrel als een der 'intimisten', is een van die bij uitzondering bruikbare rubriceringen, waarvan de kunsthistoricus zich bedient. De 'intimisten', waaronder ook grote namen als De Hoogh, Metsu en Vermeervallen, specialiseerden zich in het interieurschilderij. 

Geen stad ter wereld kende in de zeventiende eeuw zo'n dynamische ontwikkeling als Amsterdam. De grachtengordel rond de middeleeuwse stad kwam in twee etappes, omstreeks 1610 en omstreeks 1660 tot stand. 

Ommegang was in de Middeleeuwen en later een optocht die door de straten van de steden trok. Deze optocht had een tweeledig karakter: godsdienstige voorstellingen wisselden af met profane groepen en uitbeeldingen.  Het voorrecht om in deze ommegang mede te gaan viel de gewapende gilden te beurt die in onze stedelijke instellingen een belangrijke rol speelden. 

Op dit schilderij van Gerad Ter Borch is de Magistraat, het stadsbestuur van Deventer, in de raadszaal van het stadhuis afgebeeld. In het midden tronen de twee burgemeesters. Zij worden geflankeerd door de leden van de vroedschap (de raad) terwijl vóór hen, bij de tafel, de vier secretarissen zijn geplaatst.

Het verwondert ons dat de schilder voor zijn zorgvuldige portret van de stad zo'n merkwaardige loggia plaatste, die met zijn dwingend perspectief de blik van de hoofdzaak schijnt af te leiden. Dit bedenksel, dat alleen al om constructieve redenen nooit bestaan kan hebben, biedt onderdak aan de beschouwer van het schilderij. 

Een gezicht op Antwerpen zal natuurlijk meestal ook de Schelde omvatten, die de levensader was voor de stad. Bovendien is de situatie zeer speciaal: aan de rechteroever een grote stad, aan de linker een landelijk gehucht. Die situatie heeft klaarblijkelijk zeer bevruchtend op de kunstenaars ingewerkt, want talloos zijn deze redezichten van Antwerpen, geschilderd en gegraveerd.

Terwijl de Spaanse Nederlanden in de zeventiende eeuw een onopvallend bestaan leidden, trok de nieuwe republiek in het Noorden aller aandacht. Het was dan ook opmerkelijk dat te midden van de naar steeds groter absolutisme neigende buurlanden, waar centralisering van de macht haar beslag kreeg, dit gebied een tegengestelde ontwikkeling doormaakte

Het schilderij van de Brugse kunstenaar Lanceloot Blondeel, de evangelist Lucas voorstellend die de Madonna portretteert, is geen schilderij in de gangbare zin. Het werd, in 1545, gemaakt als vaandel voor en in opdracht van het Lucasgilde, de schilderscorporatie van Blondeels woonplaats.

De slangenring, een grote gouden ring, werd door Kolonel Rottiers in 1825 op het eiland Rhodos gekocht. Een Griek uit het stadje Lindos ruilde de ring met hem snel in piasters, bang om bij deze illegale verkoop te worden gesnapt.

Zo de romantiek in België één buitenissige kunstenaarspersoonlijkheid heeft opgeleverd, is dit ontegensprekelijk Antoine Wiertz. Hij werd in 1806 van geringe Frans-Waalse ouders te Dinant geboren en als uitzonderlijk begaafde jongere aan de Antwerpse academie in de sfeer van de daar weer opbloeiende Vlaamse koloristentraditie tot schilder en beeldhouwer opgeleid.

De fotografie heeft een dubbele functie. Enerzijds is ze registratie van de zichtbare werkelijkheid, maar anderzijds ook reproductie van deze registratie. In het begin bleek het eenvoudiger een procédé te bedenken voor reproductie dan voor registratie. 

Pieter Quast (1606-1647), ook wel de Hollandse Callot ge­noemd, schilderde meestal genretaferelen, boe­rengezelschappen op de manier van Ostade, Brouwer en Van der Venne, met groteske, karikatuurachtige, alledaagse figuren. 

Het woonhuis dat de Brusselse architect Victor Horta (1861 - 1947) in 1898 voor zichzelf bouwde, behoort tot de architectuur van de 'Art Nouveau' of 'Jugendstil'. 

In 1966 bood de Belgische graaf de Kerkhove de Dentergem de gelegenheid aan kunstschilder Roger Raveel (1921) om de keldergangen, die naar de rekreatieruimte van zijn zoons leidden in zijn kasteel te Beervelde, te beschilderen. In deze opdracht zag Raveel de gelegenheid om een groepswerk te realiseren met drie kunstenaars.

Langharig en werkschuw. Pruiken sierden welgedane hoofden van trotse mannen. Ze werden er langer van, groter, hoger dan het gewone volk. Want die pruikendragers waren geen gewone mensen, nee, het waren regenten, een kleine groep vooraanstaande burgers, die allerlei functies bekleedden.

Anton Ignaz Melling tekende in 1812 het gezicht op Leeuwarden waarvan een fragment op de omslag van dit katern is afgebeeld. In het jaar 1812 vormde Nederland een onderdeel van het Franse Keizerrijk en dat maakt het verklaarbaar, dat een tekenaar, die op dat moment in dienst was van de Franse regering, een Nederlandse stad in beeld bracht.