Webstek: Open data
Artikel
Musea, archieven en andere culturele instellingen hebben schatten in huis. Niet alleen bezitten ze schitterende collecties, ze hebben ook databanken vol nuttige informatie. Daarin registreren ze bijvoorbeeld de kunsthistorische context van hun objecten, maar evengoed de contactgegevens of reacties van bezoekers of financiële feiten. In deze digitale tijd zijn dergelijke data erg waardevol, zeker als die met zoveel mogelijk mensen kunnen worden gedeeld.
Het aanmaken of verzamelen van deze metadata kost tijd en geld. Daarom is niet elke instelling bereid om deze vrij te grabbel te gooien op het net. Toch gaan er steeds meer stemmen op om deze kennis voor iedereen beschikbaar te maken. In Nederland is er zelfs een netwerk van cultuurprofessionals, ontwikkelaars, designers en auteursrechtspecialisten dat culturele organisaties wil ondersteunen bij het vrijgeven van hun collectiegegevens. Op die manier willen ze de ontwikkeling van innovatieve toepassingen stimuleren die cultuur voor een breder publiek toegankelijk maken. Open Cultuur Data zoals dit initiatief heet opereert dan ook onder de slogan ‘delen, verbinden, verrijken’.
Apps
Om de diverse mogelijkheden van open data te promoten organiseerde Open Cultuur Data eind vorig jaar een competitie. Al wie dat wilde kon vrij aan de slag met de datasets van diverse grote en kleine Nederlandse erfgoedinstellingen. Zo stelde het Nationaal Archief historische kaarten ter beschikking, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid een set Rotterdamse beelden en geluiden en het Amsterdam Museum haar modecollectie. De opdracht was om toepassingen te maken zoals games of mobiele apps die deze gegevens met elkaar verbinden en bijdragen aan het vergroten van het publieksbereik.
De 27 inzendingen die allemaal op de website van Open Cultuur Data zijn terug te vinden hebben alvast voor alle leeftijden erg leuke resultaten opgeleverd, en dat zonder bijkomende kosten voor de betrokken instellingen. Het goud werd eind januari uitgereikt aan de ontwikkelaars van ‘Muse App’. Met deze applicatie kan je een digitale collage maken met fragmenten uit de werken van wereldberoemde ‘oude meesters’. Je eigen meesterwerk kan je dan in de webgalerie plaatsen en via facebook delen met je vrienden. Een video toont hoe je zelf aan de slag gaat. De tweede prijs was er voor ‘Histagram’ waarmee historische foto’s een nieuw leven krijgen als digitale ansichtkaart. Brons ging naar ‘SimMuseum’, een webgame waarmee je museumdirecteur kunt spelen. Je koopt eerst kunst, ook van andere musea en vervolgens verdien je geld met alle bezoekers.
Knutselen
Ook in Vlaanderen krijgt de idee van open data stilaan voet aan de grond, met de overheden als voortrekkers. Via een speciale website stellen de federale en Vlaamse overheidsdiensten datasets ter beschikking van de burger. Ze doen dit in de hoop dat ontwikkelaars met dit waardevolle materiaal nieuwe toepassingen en websites gaan knutselen. Een speciale ‘ideeën’-rubriek en een forum moet creatievelingen daarin ondersteunen. Voor culturele producten zijn de beschikbare bronnen momenteel echter relatief beperkt tot ondermeer de lijst met beschermde cultuurgoederen en de inventaris bouwkundig erfgoed. Maar in de nabije toekomst zullen ongetwijfeld meer instellingen aansluiten bij deze open-databeweging, zeker nu PACKED, het Vlaams expertisecentrum voor digitaal erfgoed, eveneens gaat samenwerken met Open Cultuur Data. En zo wint iedereen: het publiek kan gratis proeven van cultuur en de erfgoedinstellingen profiteren van de innovatie en extra promotie.
