Tento 2004.2: Keuze van de redactie

Zijn fascinatie voor het vrouwe­lijk lichaam is terug te vinden in heel zijn oeuvre en het is interes­sant te zien dat er eigenlijk maar enkele vrouwen hiervoor model stonden. Een derde groep portretten toont hele families. Het zijn verwanten of vrienden met hun gezin of met hun kinderen, zoals Natascha en Stephane Van Deun. De expo­sitie loopt verder via twee korte hoofdstukken: liefdesportretten en doodsportretten. Bij de lief­desportretten is het vooral zijn echtgenote Tam, die zonder al te veel franjes in vooraanzicht of in profiel wordt weergegeven. Een reeks tekeningen dateert van 1929, niet toevallig het jaar waarin hij Tam, eigenlijk Anne-Marie De Martelaere leert kennen. Paul Delvaux legde uiterst scrupuleus met een beangstigend en tegelijkertijd sereen realisme de doodsgezichten vast van zijn vader en moeder.

Een reeks zelfportretten kan natuurlijk niet op deze tentoonstelling ontbreken. We zien de kunstenaar als jonge knaap  of al dansend met zijn vrouw. Op een groot schilderij leest hij al wandelende de krant. "Het is een zelfportret dat de crisissfeer uit die periode weergeeft. De oorlog kon elk moment uitbreken. Op straat werd druk de krant gelezen", zal hij hierover later schrijven. Als laatste deel toont de tentoonstelling een groep portretten van geleerden en wetenschapp­ers.  Na het beëindigen van de tentoonstelling in Sint-ldesbald gaat ze naar Japan waar in niet minder dan zes steden de Japanners zich kunnen vergapen aan het oeuvre van hun geliefkoosde schilder.  In het Paul Delvauxmuseum loopt dan nog altijd een kleine maar boeiende tentoonstelling met aquarellen van de meester van Sint-ldesbald zelf. Het charmante badplaatsje bestaat in 2004 honderd jaar en viert dit met allerlei evenementen waaronder deze tentoonstelling. Het geeft een andere blik op het oeuvre van de schilder die zeer subtiel op zijn vele wandelingen door Sint-ldesbald de omgeving en de golven heeft bedwongen in uiterst poëtische aquarellen.

Een selectie maken is altijd een moeilijke opdracht.  Als thema kozen de tentoonstellings­makers de buitengewone betekenis van het dier in de oude Chinese beschaving. Volgens de Chinese mythologie stond de mens bij het begin van  zijn bestaan ononderbroken in contact met de omringende wereld en maakten dieren en mensen deel uit van dezelfde wereld. In China vormde de mens slechts een schakel in de natuur en het universum en stond niet boven het dier. Sommige dieren waren in hun ogen ook heilige wezens. Ze hadden een magisch-religieuze waarde en werden geassocieerd met de wereld van de goden. Afbeeldingen van dieren in de oude Chinese kunst verhalen als geen ander over het leven en de maatschappij van toen.  In de tentoonstelling brengen verfijnde kunst­voorwerpen in jade,  keramiek en brons ons terug naar die tijd waarin mens en dier nog intens samenleefden. Elk dier van het verrassende bestiarium ontvouwt zijn verhaal van wijsheid, geluk en levenskracht, of van wreedheid en rampspoed. Mythische of reële, aanbeden of gevreesde dieren, prooien of troeteldieren bewegen als in een stoet door­heen een stilistisch sterk gepresenteerde tentoonstelling. Het mooiste van alle fabel­dieren, de draak, keizerlijk symbool en goedgunstig wezen in de ogen van de bewoners van het oude China, speelt vanzelfsprekend de hoofdrol.

De rituele bronzen zijn veruit de meest fascinerende maar ook de moeilijkst leesbare voorwerpen uit de tentoonstelling. Het duurt even vooraleer de kijker in de chaotische decoratie de monsterachtige dieren onderscheidt die hem met ijskoude ogen aanstaren. De bronzen illustreren bij uitstek het principe van de voortdurende veran­dering of metamorfose van alle natuurlijke fenomenen. Zelfs de schei­ding tussen mens en dier werd in het oude China niet als  permanent en onveranderlijk gezien. Fabeldieren zoals de draak en de feniks waren het toonbeeld van metamorfose en vormden voor de dierenwe­reld wat de wijzen in de Chinese maatschappij betekenden. Voor het publiek zijn er enkele  aangename toemaatjes. Kinderen tussen zes en twaalf kunnen de tentoonstelling bezoeken met een Chinees tover­koffertje onder de arm. In het koffertje steken verrassende spulletjes die de jonge bezoeker helpen de tentoonstel­ling op kindermaat te doorgronden. Gezinnen met kleine kinderen kunnen op zondag tussen tien en twee hun peuters gratis in de opvang achter­ laten.  Hen wachten Chinese spelletjes en een verkleedpartijtje à la chinoise.