Horta-Wolfers - Heropening van de juwelierszaak Wolfers Frères

105 jaar na de inhuldiging van de juwelierszaak Wolfers Frères, in 1912, tonen de KMKG de winkel opnieuw in zijn authentieke opstelling. Daarvoor maakte het museum een zaal vrij van quasi dezelfde oppervlakte en vorm als de ruimte die Horta had voorzien in het gebouw in de Brusselse Arenbergstraat. Op basis van een historische studie zijn de vitrines en de toonbanken geplaatst zoals de architect dat had voorzien. Daarvoor ontmantelde het museum de voorlopige opstelling van het meubilair en haalde de opgeslagen interieurelementen uit de reserves. Ook de oorspronkelijke toegangsdeuren zijn geïntegreerd.

Het winkelinterieur werd volgens de regels van de kunst gerestaureerd. Al het meubilair is gereinigd en de originele vernislaag is hersteld. De bekleding van de binnenzijde van de toonkasten werd opnieuw geweven naar het voorbeeld van het origineel. Daardoor is de oorspronkelijke kleurenharmonie zoals Horta die had bedacht, opnieuw zichtbaar: een sublieme combinatie van donkerrood gepolitoerd mahonie, donkergroen fluweel en goudaccenten, dat alles in harmonie met de mauve kleur van de muren. Door deze doorgedreven restauratie en wederopbouw komen de bezoekers terecht in de exclusieve Brusselse zaak van luxeobjecten zoals het uitgelezen cliënteel eertijds de zaak Wolfers Frères binnen wandelde.

De mooie winkel lag aanvankelijk vlakbij de Sint-Michielskathedraal, op de hoek van de Loksumstraat en de Bergstraat. Door de geplande Noord-Zuid-treinverbinding werd het handelspand onteigend. De art-nouveau-architect Victor Horta kreeg in 1909 de opdracht om een nieuw gebouw met atelier en luxueuze winkel te ontwerpen. Het prestige van Wolfers Frères vereiste een creatie van de beroemdste bouwmeester van dat ogenblik. Met veel luister werd het nieuwe gebouw in de Brusselse Arenbergstraat op 4 november 1912 ingehuldigd.

Het succes van Wolfers Frères was het resultaat van een doordachte bedrijfsstrategie. Elk van de partners had een duidelijk afgebakende functie: Philippe Wolfers was de artistiek directeur, Max concentreerde zich op de handelscontacten, Robert bouwde het machinepark uit en Albert bewaakte de financiën. In die constellatie werd Philippe als creatief genie uitgespeeld. Hij was de auteur van unieke creaties die vanaf 1894 tot 1929 op de belangrijkste kunsttentoonstellingen in het binnen- en buitenland werden getoond. Zijn werken werden alom geprezen, maar waren exorbitant duur. De boodschap was duidelijk: alle producten van de firma Wolfers Frères waren ontwerpen van de internationaal geroemde kunstenaar Philippe Wolfers. Hij wordt beschouwd als één van de grote figuren van de Belgische art nouveau en art art deco.

De winkel Wolfers biedt een uniek kader om de uitzonderlijke, internationale collectie art nouveau en art deco van de KMKG te presenteren. Het museum bewaart een bijzondere verzameling sierkunsten uit de periode 1890-1940. Er is geopteerd voor een esthetische opstelling die enerzijds een meerwaarde biedt aan het uitzonderlijke interieur van Horta en anderzijds bijdraagt tot een totaalervaring voor de bezoeker die zich in een prestigieuze zaak uit de eerste decennia van de twintigste eeuw waant. De presentatie is opgebouwd rond twee hoofdassen: het historische aankoopbeleid van moderne decoratieve kunsten in de periode van 1890 tot 1940 en de productie van Wolfers Frères en Philippe Wolfers in het bijzonder. Conform het concept van de winkel Wolfers respecteert de opstelling de tweedeling van de boetiek: de ene kant was gereserveerd voor de groothandel en de andere kant voor de detailhandel. Die opdeling wordt gebruikt om de art nouveau van de art deco te onderscheiden.

De KMKG waren de eerste Belgische musea om moderne sierkunsten in het verzamelbeleid op te nemen. Vanaf 1894 werden de eerste voorwerpen verworven. Uitzonderlijke objecten werden onder meer gekocht op de salons van La Libre Esthétique en ook de wereldtentoonstellingen betekenden voor de musea een uitzonderlijke gelegenheid om topcreaties te verwerven.

De KMKG conserveren tevens de belangrijkste Wolferscollectie. Het eerste object, de uitzonderlijke juwelenkist De Opschik werd al aangekocht in 1905 en over de jaren breidde de collectie gestaag uit, niet in het minst door de nauwe band die het museum de voorbije decennia met de familie Wolfers onderhield. Dat is ook de reden waarom de familie in 1973 het interieur van de winkel Wolfers aan de KMKG heeft geschonken. In het winkelinterieur is ook het legendarische Gioconda-ensemble opgesteld dat Philippe Wolfers ontwierp voor de Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunsten in Parijs in 1925.