Archief

Wanneer we de term 'materieschilders' gebruiken denken we in de eerste plaats aan kunstenaars als Tàpies, Jaap Wagemaker, Bram Bogart en al die anderen die in hun schilderijen een bepaalde oppervlaktestructuur, een reliëf of een bepaalde werking vanuit de verfla(a)g(en) centraal stellen door bijvoorbeeld vermenging van de verf met zand of andere materialen.

Het verwondert ons dat de schilder voor zijn zorgvuldige portret van de stad zo'n merkwaardige loggia plaatste, die met zijn dwingend perspectief de blik van de hoofdzaak schijnt af te leiden. Dit bedenksel, dat alleen al om constructieve redenen nooit bestaan kan hebben, biedt onderdak aan de beschouwer van het schilderij. 

Op dit schilderij van Gerad Ter Borch is de Magistraat, het stadsbestuur van Deventer, in de raadszaal van het stadhuis afgebeeld. In het midden tronen de twee burgemeesters. Zij worden geflankeerd door de leden van de vroedschap (de raad) terwijl vóór hen, bij de tafel, de vier secretarissen zijn geplaatst.

Ommegang was in de Middeleeuwen en later een optocht die door de straten van de steden trok. Deze optocht had een tweeledig karakter: godsdienstige voorstellingen wisselden af met profane groepen en uitbeeldingen.  Het voorrecht om in deze ommegang mede te gaan viel de gewapende gilden te beurt die in onze stedelijke instellingen een belangrijke rol speelden. 

Geen stad ter wereld kende in de zeventiende eeuw zo'n dynamische ontwikkeling als Amsterdam. De grachtengordel rond de middeleeuwse stad kwam in twee etappes, omstreeks 1610 en omstreeks 1660 tot stand. 

De betiteling van de schilder Jacob Vrel als een der 'intimisten', is een van die bij uitzondering bruikbare rubriceringen, waarvan de kunsthistoricus zich bedient. De 'intimisten', waaronder ook grote namen als De Hoogh, Metsu en Vermeervallen, specialiseerden zich in het interieurschilderij. 

Uit de zeventiende eeuw zijn maar weinig schilderijen bekend waarop arme mensen zijn afgebeeld. Vrijwel alleen in zinnebeeldige voorstellingen werd het motief van de armoede gebruikt. 

Brugge kende tot het eind van de achttiende eeuw een vrij grote Britse kolonie. Het is dan ook geen wonder dat bij zijn ballingschap Karel II, Koning van Engeland, zich van 22 april 1656 tot 15 maart 1659 te Brugge komt vestigen.