Archief

In het jaar 1618 vertrok Theodoor Rombouts naar Rome, waar hij waarschijnlijk tot 1625 verbleef. Daar kwam hij, evenals zovele schilders uit de Nederlanden, sterk onder de invloed van de genrestukken van Caravaggio, die in 1610 te Porto Ercole overleden was.

Honderd jaar geleden werd Ernst Barlach te Wedel in Holstein geboren. In zijn beelden schept Barlach in grote lijnen eenvoudige gestalten. De verhoudingen zijn overzichtelijk en ongecompliceerd. Hij wil zodoende de waarachtigheid van de vorm achterhalen, die op zijn beurt de monumentaliteit van de figuren uitmaakt. 

Buiten de in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten aan Botticelli toegeschreven 'Nood Gods' vindt men in de Belgische verzamelingen van deze geniale Florentijn geen enkel werk. Het onderhavig paneel, dat in 1964 door Pierre Bautier aan het Brusselse museum werd geschonken, wordt meestal niet als een origineel beschouwd.

Tegenover de vastleggers van vormen en de scheppers van een stabiele orde hebben in de kunst altijd de rustverstoorders gestaan, de ontbinders van compacte en statische volumes, de doorbrekers van grenzen. Vanuit hun optiek is de constructieve opvatting van het schilderij, met zijn welomschreven vlakken en zijn onwrikbare lijnen, een inbreuk.

Bij de bespreking van een werkstuk uit het genre kunstambacht is het niet ongewoon een deel van de aandacht te besteden aan zijn technologische aspecten. Wanneer het nu gaat om een doek dat versierd is volgens een uitsparingsprocédé, is dat gewoon onontbeerlijk.

Alvorens tot de bespreking van de 'Verduistering' van Picabia over te gaan, is het wel gewenst enkele gegevens over de persoonlijkheid en de loopbaan van deze veelzijdige kunstenaar in herinnering te brengen. Geboren te Parijs, op 22 januari 1879, uit een Franse moeder en een Cubaans genaturaliseerd Spaans edelman, vertoont Picabia aanleg voor tekenen en schilderen.

Temidden van het drukke stadsgewoel heeft het Koninklijk Paleis op de Meir te Antwerpen, achter een sierlijk smeedijzeren hek dat a.h.w. zijn voorgevel beschermt, tot dusver een eerder teruggetrokken bestaan geleid. Alleen op Nieuwjaarsdag en op de feestdagen van de Dynastie werd de poort geopend.

De titel van dit werk 'Memories' - 'herinneringen' - schijnt uit te sluiten, dat we met een gewoon genrestukje, een brokje waargenomen natuur, zouden te doen hebben. Het handelt hier dus niet om de afbeelding van de zichtbare en tastbare werkelijkheid, maar om de uitbeelding van een innerlijk gebeuren.