Toon Delanote, De Rivier, 2023
Artikel
Toon Delanote tekent in elk nummer zijn antwoord op onze vraag: laat je inspireren door één zin in het tijdschrift. Ditmaal kiest hij voor een zin uit Middelheimmuseum - Topstukken in het groen.
“De opgerichte armen en de gedraaide houding suggereren een krachtige rivier die het beeld bijna van zijn sokkel spoelt.”
Auteur Yves Joris grasduint in zijn artikel Middelheimmuseum - Topstukken in het groen door achttien nieuwe topstukken van de Vlaamse Gemeenschap in het Middelheimmuseum en beschrijft ook La Rivière (1939-1943) van Aristide Maillol. In mijn illustratie, gebaseerd op die zin, bouw ik met het intrigerende spel tussen lichaam en water de spanning op.
Aristide Maillol - Le Cycliste (1907-1908)
Er zit opvallend veel schwung in dit werk van beeldhouwer Maillol. Gebruik makende van stevige, vrouwelijke vormen staat hij ervoor bekend op zoek te gaan naar stabiliteit en evenwicht. Stilte. Mijn beeld sluit dankzij de figuur meer aan bij Le Cycliste, het eenzame mannelijke naakt binnen het oeuvre van Maillol, naar de Franse wielrenner Gaston Colin. Ik vind het boeiend om mijzelf als sculptuur te beschouwen en door mijn enscenering het onbeklede lichaam tentoon te stellen. Dit keer ben ik letterlijk het beeld. De kalme maar levendige gedaante van La Rivière ruilde ik in voor een eerder onrustige, angstige figuur. Veeleer een vallende persoon te midden van een school kwade pladijzen dan een swingende, vredige figuur die het stromende belichaamt. De ondergrond ligt bij mij op de loer, het beeld van Maillol behoudt de controle.
Maillol werkte aanvankelijk aan een ander project ter ere van de Franse schrijver Henri Barbusse, auteur van het oorlogsdagboek Le Feu. Geheel in het oorlogsthema boetseerde Maillol een vrouw die in de rug wordt gestoken en neervalt. Die dummy kreeg als werktitel Les Malheurs de la guerre. Maillol onderstreepte ‘het vernielende’ - als hoofdingrediënt van een oorlog - door dit prototype op te willen bouwen uit gipsonderdelen van een eerder werk (La Montagne). Omdat dit project niet verder gefinancierd werd, kwam er geen resultaat.
Aristide Maillol - La Rivière (1939-1943)
Maillol veranderde het concept en het idee werd omgedoopt tot La Rivière. De beelden rond de fontein in het park van Versailles inspireerden de kunstenaar tot een figuur die zélf een energieke golf voorstelt. De oorspronkelijke insteek bleef behouden: samen met Robert Couturier recupereerde en monteerde hij de gipsonderdelen van het beeld La Montagne. Ik vond herkenning in de manier waarop Maillol zijn volumes opbouwt en hierbij streeft naar een evenwichtig totaalplaatje. Parallel componeer ik laag per laag de kleuren en de zwarte laag op het papier tot een harmonisch geheel.
Al die elementen maken van La Rivière meer dan een noemenswaardig beeld en een curieus vertrekpunt om mijzelf op een sokkel te plaatsen, om samen na te gaan hoe het water stroomt en welke invloed mijn aanwezigheid heeft.
