Archief

In de late middeleeuwen kende de devotie tot de H. Christophorus een ongemeen ruime verspreiding. Hij was een der populairste noodhelpers tot wie men zich blijkens het volksgeloof moest wenden tegen een onvoorziene dood. Aanschouwde men zijn beeltenis, dan was men verzekerd die dag geen onzalige dood te zullen sterven. 

Het gebeurt wel meer dat we de pointe van sommige oude illustraties, in weerwil van de verklarende tekst, niet onmiddellijk snappen. Illustratie en tekst kunnen immers desgevallend een beeldspraak of symbolen gebruiken die thans niet meer gangbaar zijn.

Ook zonder de hulp van de spottende verzen zouden we in de 'Afbeelding van den nieuwen Paus' gemakkelijk de antipaapse intenties erkennen. Hier wordt immers de draak gestoken met de rekwisieten van de Roomse eredienst. Ook de schimp van de tafereeltjes in de zwikken van het spandoek vraagt niet om veel uitleg.

De uiterlijke elementen van deze Temptatie van Sint-Antonius zijn ontleend aan bronnen die veel ouder zijn dan Teniers' tijd. De biografie van Sint-Antonius Abt werd geschreven door de kerkvader Athanasius maar de perikelen van de heilige eremiet met de duivel werden in onze streken bijzonder populair door verspreiding van verzamelingen van heiligenlevens.

Niet omheen het versterkt grafelijk kasteel, noch omheen de St.-Baafs- en St.-Pietersabdij, maar wel in de Portus of handelsnederzetting van Gent, gelegen tussen Leie en Schelde, woonden de kooplui en de ambachtslieden. Daar ontstond ook de behoefte aan een afzonderlijke, eigen kapel. 

Op de plaats van de huidige kathedraal stond vroeger de St.-Janskerk, oorspronkelijk een kapel afhankelijk van de abdij van St.-Pieters en misschien gewijd in 942. Daarvan bleef niets bewaard. De crypte of ondergrondse kapel klimt slechts op tot de twaalfde eeuw. Omstreeks 1274 werd begonnen met de bouw van het vroeg-gotisch koor, dat zeer groots was opgevat.

De dodenrol van 1406 in de Sint-Bafskatheraal te Gent bestaat uit eenenvijftig aan elkaar genaaide vellen perkament en een geplakt stuk, dat versierd is met een miniatuur. Het geheel is vastgehecht aan een houten rol, die bedekt is met een lederen omslag met stempelversiering. Ze was uitgevoerd in opdracht van abt Joris van der Zichelen.