Prentenkabinet
Artikel
Het Antwerpse Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet is uniek. Het prijkt als enige museum op de prestigieuze Unescolijst van het Werelderfgoed. De redenen hiervoor zijn legio. Het museum is al ruim 125 jaar gehuisvest in de patriciërswoning van Christoffel Plantijn. Die had er een drukkerij/uitgeverij in ondergebracht die later werd overgenomen door zijn schoonzoon Jan I Moretus. Niet alleen bevinden de originele drukpersen zich nog steeds in situ, ook het archief van dit familiebedrijf dat in de zestiende en zeventiende eeuw een vooraanstaande rol in het Europees boekbedrijf speelde, is er nagenoeg intact bewaard. Verder beschikt dit druk bezochte museum over een omvangrijke typografische collectie, waaronder 600 handschriften en ongeveer 25.000 oude banden van vóór 1800. Het pand zelf is daarenboven volledig ingericht met Vlaams meubilair en kunstvoorwerpen. Daarbij zitten zelfs enkele werken van Rubens die een huisvriend was.
Het museum beweegt zich al verscheidene jaren op het internet met een eigen website. Die bevat veel meer inhoud dan louter praktische bezoekersinformatie. Je vindt er bijvoorbeeld achtergrondinformatie over de boekdrukkunst, een toelichting bij de laatste aanwinsten of een virtuele rondleiding doorheen alle museumruimtes. Verder is het Museum Plantin-Moretus met enkele topstukken vertegenwoordigd op de beeldbank van de Antwerpse musea en sinds een jaar is het ook aanwezig op de sociale netwerksite Facebook. Op hun pagina worden bijna dagelijks berichtjes gepost. Door met deze ‘posts’ in te spelen op de actualiteit (een feestdag, een activiteit in het museum, …) of op historische gebeurtenissen plaatst het museum haar collectie op een amusante en interessante manier in de kijker.
Grafiek
Aan het museum is ook een Prentenkabinet verbonden dat dankzij een rijke verzameling oude tekeningen en grafiek van Antwerpse meesters van de zestiende tot de achttiende eeuw tot de wereldtop behoort. Deze collectie is nog verder uitgebreid met moderne en hedendaagse grafiek en tekeningen. In de depots liggen Rubens, Breughel, Tuymans en Panamarenko zij aan zij. Door de geslotenheid van de collectie krijgt het publiek aan de hand van presentaties, tentoonstellingen of uitgaande bruiklenen slechts een fractie te zien van meer dan 75.000 objecten. Enkel een beperkte groep van wetenschappers, onderzoekers en geïnteresseerden komt ook in de leeszaal grasduinen in de fichebakken. Om deze indrukwekkende verzameling beter te kunnen beheren en een breder publiek te laten kennismaken met de ware rijkdom van het Prentenkabinet werd de laatste jaren sterk werk gemaakt op digitalisering. Reeds eind twintigste eeuw zette men de eerste voorzichtige stappen naar digitale collectieregistratie, maar zoals vaak verliep dit met vallen en opstaan. Er volgden ondermeer een tweede databank en enkele conversies vooraleer alle verspreide data in 2008 werden samengevoegd. Sindsdien worden al deze records gecontroleerd om te zien of de verzamelde gegevens wel voldoen aan de eisen van de basisregistratie. Daarnaast worden de bestaande werkfoto’s die meestal een beperkte resolutie hebben systematisch aangevuld met hoogwaardig beeldmateriaal.
Monnikenwerk
Gezien de omvang van de collectie is dit nog een monnikenwerk. Voorlopig voldoet maar twintig percent van alle stukken aan de vereisten van de basisregistratie en beschikken slechts een 3500-tal objecten over een hoogwaardige afbeelding. Niettemin kiest het Prentenkabinet ervoor om de beschikbare inhoud – hoe onvolledig die ook mag zijn – nu al in de huidige vorm online te ontsluiten. Enkel zo krijgen geïnteresseerden stilaan zicht op de ware rijkdom van de collectie. Elke aanpassing wordt trouwens onmiddellijk zichtbaar zodat je steeds over de meest recente informatie kan beschikken. Bovendien biedt de website de mogelijkheid om zelf mee te schrijven aan dit verhaal via tags of het leveren van commentaar. Mooi is ook dat je via een simpele druk op de knop de prenten of tekeningen kan reserveren ter consultatie in de leeszaal. Een bezoek – aan het Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet of aan de nieuwe databank - laat sowieso een onvergetelijke indruk na.
