OKV2004.1: Uit de boeken
Artikel
Gids voor Architectuur in Gent
De auteurs van deze architectuurgids hebben gedurende maanden zowat alle straten van de Gentse binnenstad afgestruind en ook nog eens een gebied daarrond binnen ongeveer één kilometer van de laat-zestiende-eeuwse stadsomwalling zodat ze ook de twintigsteeeuwse stadsuitbreiding in het bestand konden opnemen. De gids is immers bedoeld om daadwerkelijk als wandelgids te worden gebruikt door zowel toeristen en bezoekers als inwoners met een boontje voor architectuur. Het stevig uitgevoerde boekwerk bevat een vijfhonderdtal gebouwen en geeft op die wijze een overzicht van zo'n duizend jaar bouwgeschiedenis. Uiteraard hebben de auteurs zich moeten beperken zowel in hun keuze als in hun beschrijvingen en commentaren. De gebouwen die opgenomen werden zijn vanaf de straat duidelijk waar te nemen en over het algemeen goed bereikbaar voor wandelaar en fietser.
Dirk Laporte verzorgde een situerende inleiding die een beknopt en vooral helder overzicht geeft van de bouwgeschiedenis zoals die zich in Gent heeft gemanifesteerd. Voor wie onbekend is met de Gentse ontstaansgeschiedenis en niet geneigd is om een dikke turf hieromtrent te doorworstelen is dit meteen meegenomen. In kort bestek kan hier veel worden geleerd.
Hierna worden de gebouwen zelf behandeld. Ze zijn gerangschikt per straat in alfabetische volgorde en met de meest recente huisnummers. Voor de commentaar is beroep gedaan op bestaande publicaties of licentiaatsverhandelingen. Deze gids is een goede aanwinst en aanvulling op reeds bestaande publicaties, spijtig dat er geen plaats is voorzien voor een eenvoudig plattegrond per gebouw, een gegeven dat mij onontbeerlijk lijkt in een architectuurgids.
Anderzijds is de aandacht voor eigentijdse architectuur in de gids eerder beperkt, dit is begrijpelijk omwille van de omvattende bedoeling ervan en de veelheid van interessante gebouwen uit het verleden. Misschien moet de uitgever maar eens denken aan een reeks architectuurgidsen die zich concentreren op de gebouwen van de 20ste en de 21ste" eeuw. Er is een publiek dat daar bijzonder veel belangstelling voor heeft en dat wordt bewezen door de gidsen voor moderne en hedendaagse architectuur die in vele buitenlandse steden voorhanden zijn.
Dirk Laporte en Livia Snauwaert
Gids voor Architectuur in Gent
ISBN 90 209 5212 9 - Prijs € 25,00 - Uitgave van Lannoo
Monografie Théo Van Rysselberghe
Al enkele jaren wacht de kunstwereld op de beredeneerde catalogus van Ronald Feitkamp over Théo Van Rysselberghe. Nu verscheen bij Lannoo een monografie over de kunstenaar. Zoals Ronald Feitkamp in de inleiding schrijft, concentreert het boek zich op het leven en op de kunstwerken van Van Rysselberghe, want hij wil zich niet verliezen in het 'bijkomstige': het persoonlijke leven, de context waarin de kunstenaar geleefd heeft, zijn entourage... De schrijver gelooft dat "echte kunstenaars boven hun context uitstijgen en zich al snel ontdoen van de invloed die hun milieu uitoefent". Wie het niet eens is met deze stelling begint beter niet aan dit boek dat inderdaad zeer braaf het oeuvre en het leven van Van Rysselberghe benadert.
In ongeveer honderd bladzijden schetst de auteur de picturale evolutie van Théo Van Rysselberghe: zijn beginperiode, de ontplooiing, het divisionisme, enz. Nadien volgen vijftig bladzijden gewijd aan de "specialiteiten van Van Rysselberghe" met aandacht voor het naakt, het portret, de grote doeken, de tekeningen en de aquarellen. De auteur bekijkt ook het andere en minder bekende werk van Van Rysselberghe zoals etsen en affiches, beeldhouwwerken en boekillustraties. Uiteindelijk staat hij gelukkig toch ook stil bij de persoon van Van Rijselberghe zelf, zijn vrienden en hoe de anderen hem zagen. Uit het boek blijkt hoe nauw Van Rysselberghe betrokken was bij de kunststroming les Vingt (XX) en hoe hij zelfs secretaris was van l'Art Moderne. Zo had Van Rysselberghe een grote invloed op de keuze van de uitgenodigde artiesten. Hij ligt bijvoorbeeld aan de basis van de eerste tentoonstelling van Toulouse-Lautrec in Brussel.
Met het Symbolisme, dat nu dankzij de grote Khnopff-retrospectieve in Brussel in de kijker staat, had hij weinig te maken en het is ook niet zo duidelijk hoe hij hier tegenover stond. Théo Van Rysselberghe blijft in de eerste plaats een begenadigd schilder die zich beperkte tot wat hij zag en die probeerde het licht op zijn onderwerpen zo goed mogelijk vast te leggen, maar grote inhoudelijke discours waren aan hem niet besteed.
"Later zullen de woorden vervagen en enkel de werken, als ze sterk zijn, zullen overblijven. Impressionisten, symbolisten, kubisten... , het zijn allemaal etiketten. Uiteindelijk zullen enkel de persoonlijke gevoeligheid, verbeelding en expressieve kracht van belang zijn," schreef de schilder aan een vriend.
Praktische informatie
Ronald Feltkamp
Théo Van Rysselberghe
239 blz. , ISBN 90 209 5347 8 - Prijs: € 59,95 , Uitgave van Lannoo
