Kunst blijf verrassen
Artikel
De vijfjaarlijkse groepstentoonstelling NowBelgiumNow brengt recent werk van jonge en opkomende beeldende kunstenaars die in België wonen. De derde editie biedt alweer een boeiende selectie. Kunstenaars met diverse achtergronden, stijlen en media komen aan bod. Het werk van de geselecteerde kunstenaars getuigt nu al van een opvallende eigenheid terwijl ze aan de start van hun carrière staan.
De eerste editie van NowBelgiumNow vond plaats in 2011 onder leiding van Ulrike Lindmayr, directeur van de toenmalige kunstruimte LLS 387 in Antwerpen. Ze voelde de nood om beginnende kunstenaars te exposeren omdat weinig organisaties in België daar interesse voor toonden. Lindmayr koos voor een vijfjaarlijkse tentoonstellingscyclus om de vinger aan de pols te houden. Wat inspireert en maken opkomende kunstenaars in België vandaag?
Uitnodiging NowBelgiumNow 2021
In 2018 verhuisde LLS naar een ander deel van de stad en veranderde van naam in LLS Paleis met Stella Lohaus als directeur. Voor de derde editie van NowBelgiumNow werken Lohaus en Lindmayr nog steeds samen. Intussen hebben organisaties meer oog voor beginnende kunstenaars. De aandacht voor zij die in Frans- of Duitssprekende delen van ons land wonen, blijft ondermaats. Dat is Lohaus en Lindmayr niet ontgaan. Hun zoektocht naar geschikte kunst vindt plaats in alle provincies van België. Ze starten ongeveer tien maanden voor de opening en bezoeken bijna zeventig ateliers. Daar staat de fysieke ontmoeting centraal. Waarin onderscheiden bepaalde kunstenaars zich van anderen? De beeldtaal, de aanpak en het inhoudelijk aspect van hun werk zijn bepalend. NowBelgiumNow resulteert in een tentoonstelling op drie locaties: LLS Paleis, een voormalige galerie ruimte in Antwerpen-Zuid en L.*A.*P.*, ‘Life Art Project’ in Antwerpen-Noord. Daar presenteren acht individuele kunstenaars en een kunstenaarskoppel recent werk. De diversiteit in werk, culturele achtergronden en geografische ligging van de gekozen kunstenaars werd door Lohaus en Lindmayr niet op voorhand vastgelegd. Het is eerder toevallig en weerspiegelt de hedendaagse samenleving.
Kunst en leven
Bij de meeste kunstenaars loopt kunst en leven door elkaar. Ze hebben het over iets dat ze goed kennen. Hannah Kalaora (°1991) vertrekt vanuit haar dagelijkse realiteit. Als kunstenaar en jonge moeder komt ze steeds tijd tekort. In haar werk integreert ze zowel huisraad als verf en doek. Haar installatie, performances en schilderijen zijn pogingen om tijd te verzamelen, vast te leggen en bevatten.
Lisa Egio & Elliot Kervyn, ‘Liquid Liquid Smoke’, 2021, vloeibaar rookaroma (BBQ), acrylverf op inkjet print, aluminium, polystyreenschuim, beton, ledlampen, glutenvrije popcorn. In situ installatie in NowBelgiumNow 2021. Photo: Ria Pacquée, courtesy LLS Paleis, Antwerpen.
Pierre Coric (°1994) is een zeiler en woont op een boot. Wanneer hij met een zeilboot een tocht van Amsterdam naar de haven van Antwerpen wil maken, gaat de boot bijna stuk door een steen. Zijn werk gaat over de onmogelijke zoektocht naar de steen.
Die jonge generatie omarmt zogenaamde hoge en lage kunst en weet dat probleemloos te combineren. Het kunstenaarsduo Lisa Egio (°1990) & Elliot Kervyn (°1989) heeft een eigen productielijn Frizbee ceramics voor tafelservies en is vertrouwd met het produceren en transporteren van goederen. Als kunstenaars gebruiken ze hun servies in een gelaagde installatie, waarin ze alluderen op de transportketen. De consumptie- en transportsector streeft hoe langer hoe meer naar het principe waarbij je al zittend op je wenken bediend wordt. Zet je op een stoel van houtschijven laat je omringen keramische zitballen en reclameschermen met close-ups van roltrappen en vrachtwagens op de autostrade. Intussen kan je je tegoed doen aan popcorn die in kopjes voorbij dobbert in een kunstmatig stroompje.
Ian De Weerdt, ‘Hearth wave hole/ Hard way home’, 2021 (detail), gips, staal, spray paint, bister, latex, analoge foto’s, in situ installatie in NowBelgiumNow 2021. Photo: Ria Pacquée, courtesy LLS Paleis, Antwerpen.
Sfeer
Er zijn ook kunstenaars die inzetten op een bevreemde sfeer en ervaring. Coraline Guilbeau (°1991) confronteert de toeschouwer met een kamertje dat baadt in felgeel licht. Het uitzicht naar buiten is afgeschermd en er ligt een bos bloemen. Guilbeau doet op vaste tijdstippen een één op één performance met de toeschouwer. Ze vertelt een verhaal in het Frans, Engels of het Nederlands en balanceert op een grens tussen fictie en realiteit. Via een headset hoort de toeschouwer haar stem. De energie is intens en doordringend. Het voelt intiem en ongemakkelijk. Een gedurfde keuze zowel in format als aanpak.
Ian De Weerdt (°1996) zet de kelder van de voormalige galerie naar zijn hand. Hij maakt talloze vormen die tot stand komen in een wok. De aldus gevormde schelpen stapelt en schikt hij tot een lawine of een slingerend pad door de kelder, bevlekt met goudkleurige en witte verf. Hier en daar hebben ze haast een gezicht en doen ze denken aan een masker. Tussen en naast de stapelingen bevinden zich foto's van vrienden. In één kelderruimte zijn de vormen gestapeld tot een graftombe en aan de muur hangen stalen hamers. Het geheel heeft iets lugubers. Wat is hier aan de hand?
Chris Hoeben, ‘Zonder titel’, 2021 (detail), verschillende sculpturen in keramiek en klei. Site specifieke opstelling in NowBelgiumNow 2021. Photo: Ria Pacquée, courtesy LLS Paleis, Antwerpen.
Zoekend
Bij sommige kunstenaars zijn beeld en inhoud al knap op elkaar afgesteld, andere kunstenaars zoeken nog. Het potentieel is inherent aanwezig, maar de kunstenaar heeft tijd nodig om de verschillende aspecten van zijn werk als geheel te ontplooien. Chris Hoeben (°1993) maakt keramische sculpturen en toont zijn werkproces. Een gelast rek fungeert als toonkast voor zijn sculpturen die geïnspireerd zijn op archeologische vondsten. Intussen evolueert zijn werk naar objecten met zijn persoonlijke leefwereld en werkomgeving als inspiratiebron, zoals een doos met bananenschillen uit klei. Hij heeft van de ruimte zijn atelier gemaakt. Op foto's is te zien hoe een sculptuur instortte. Ook falen en hoe iemand daarmee omgaat, geeft een boeiend inzicht in de bekwaamheid van een kunstenaar.
Nokukhanya Langa, ‘Zonder titel’, 2021, gemengde techniek, olie op doek, 200 x 180 x 7 cm. Werk in NowBelgiumNow 2021. Photo: Ria Pacquée, courtesy LLS Paleis, Antwerpen.
Verhaal
Een kunstenaar kan iets getalenteerd uitbeelden, maar heeft die ook iets te vertellen? Yann Freichels (°1996) schildert zombieachtige wezens met een wegkijkende blik in een armzalige setting. Freichels is een Duitstalige Belg. Dat verraden de woorden die hier en daar in zijn werk opduiken. Hij vertrekt vanuit zijn familiegeschiedenis, maar kadert dat in de geschiedenis van het Duitstalige gebied. Een sfeer van taboes en ambiguïteit doordringt zijn werk. Het is veelbelovend dat hij op jonge leeftijd al zo’n veelzeggende beelden creëert.
De schilderijen van Nokukhanya Langa hebben iets versteend door de manier waarop de grijze, golvende doeken bewerkt zijn. Langa schrijft daarop subtiele opschriften en politieke uitspraken die verwijzen naar racisme. Op de voorgrond kiest ze voor kleurrijke spiralen. Die spiralen zijn een expliciete verwijzing naar een groep Afro-Amerikaanse kunstenaars die in de jaren zestig naar manieren zochten om hun gemeenschap te verdedigen en reageerden op racisme in de kunstwereld.
Authentiek
Daar waar de vorige editie in 2016 nog veel videowerk bevatte, zien we nu dat klei en verf populair zijn. De invloed van academies en docenten is vaak groot op beginnende kunstenaars. Het is plezierig om vast te stellen dat deze geselecteerde kunstenaars eigenzinnig werk maken, apart van sfeer en wars van tendensen. Deze kunstenaars durven andere paden betreden en hun artistieke zoektocht verruimen. Sietske Van Aerde (°1992) heeft een achtergrond als decor-, kostuumontwerper en performer. Het is fantastisch hoe vaardig ze ook met dikke worsten stopverf, plasticine en olieverf knotsgekke taferelen maakt, waarin ze zelf centraal staat. Ze profileert zich in haar voorstellingen als buitenbeentje en durft zichzelf te zijn.
Links: Sietske Van Aerde, ‘Agnella’, 2021, stopverf, plasticine, houtlijm, kit en olie op hout, 153 x 153 x 6 cm. Werk in NowBelgiumNow 2021. Photo: Ria Pacquée, courtesy LLS Paleis, Antwerpen.
Rechts: Sietske Van Aerde, ‘Haxan 1’, 2020 – 2021, stopverf en olie op doek, 150 x 150 x 6 cm. Werk in NowBelgiumNow 2021. Photo: Ria Pacquée, courtesy LLS Paleis, Antwerpen.
De manier waarop Lohaus en Lindmayr de tentoonstelling aanpakken, is waardevol. Ze geven jonge en opkomende kunstenaars een belangrijke opstap om zich te profileren. Daarnaast krijgen de geselecteerde kunstenaars ruimte, vrijheid en vertrouwen om te kiezen wat ze tonen en hoe ze dat gaan presenteren. NowBelgiumNow toont kunst met een hoek af, prikkelend en pakkend. Het smaakt naar meer en maakt me nieuwsgierig naar hoe deze kunstenaars hun werk zal evolueren.
Tentoonstelling
NowBelgiumNow tot 31 oktober 2021 op drie locaties: LLS Paleis, Paleisstraat 140, Antwerpen, L.*A.*P.*, Viaduct-Dam 12/14, Antwerpen en de voormalige galerieruimte, Vlaamse kaai 47, Antwerpen.
