De Belg wordt geboren met een baksteen in de maag. In zijn bouwwoede grijpt hij vaak terug naar bouwstijlen uit het verleden wat zich uit in verkavelingen vol fermettes en pastoriewoningen. Gelukkig treffen we langs onze Vlaamse wegen ook nog échte historische huizen aan.

Historische huizen zijn meer dan oude panden. Het zijn monumentwaardige woonhuizen die onderdak verlenen aan een daarmee vervlochten (kunst)collectie en die omgeven worden door een daartoe behorende tuin. Daarnaast is er ook immaterieel erfgoed aan verbonden in de vorm van herinneringen en verhalen, bijvoorbeeld over een bepaalde maatschappelijke klasse of van de streek. Samen vormen het gebouw, het interieur, het groen en de collectie een organisch gegroeide eenheid.

Omwille van die meervoudige gelaagdheid bekleden historische huizen, als unieke ensembles een bijzondere positie in de geschiedenis. Tegelijkertijd is het ook kwetsbaar erfgoed dat aparte aandacht vereist op het gebied van museologie, beveiliging, publieksbeleid, beheer en overheidsbeleid.

huizen met een verleden

Historische huizen

Om beheerders, eigenaars, overheden en publiek hiervan bewust te maken startten de Antwerpse musea in samenwerking met het Kasteel van Gaasbeek in 2006 het project Historische huizen Vlaanderen op. Dit initiatief resulteerde in eerste instantie in een netwerk, over de vijf Vlaamse provincies heen, van tientallen publiek opengestelde woonhuizen die samen vijf eeuwen woon- en architectuurgeschiedenis vertegenwoordigen.

Een overzicht van de deelnemers aan dit netwerk is terug te vinden op de webstek Historische huizen. Ze staan er netjes opgelijst met hun contactgegevens en soms zelfs met een link naar een eigen website. Wie doorklikt krijgt ondermeer achtergrondinformatie over de bouwstijlen en de familie waartoe de woning behoorde. Handig is ook de thematische indeling in kastelen, historiehuizen, designhuizen, kunstenaarswoningen, verzamelaarshuizen en de variarubriek.

Onderzoek

Al dit fraais kan niet alleen online, maar ook in realiteit bezocht worden. Behalve de huizen uit het netwerk werden ook andere interessante sites zoals pastorieën, kloosters en burgemeesterswoningen toegevoegd. Wie niet kan kiezen kan zich laten inspireren door het huis van de maand. Voor eigenaars van historische huizen is de webstek eveneens een aanrader. Ze vinden er tips voor behoud en beheer van hun woning.

Bruggelingen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van hun huis of van gebouwen in het Brugse stadscentrum kunnen sinds enkele jaren ook terecht op de webstek Huizenonderzoek van Erfgoedcel Brugge. Die ontsluit met behulp van een geo-loket historische informatie zoals kadastrale perceelskaarten. Via de site ontdekt u de topografische ontwikkeling van het stadslandschap in Brugge en de locaties van de standbeelden, waterpompen, oorlogsgedenktekens, gedenkplaten, gevelbeelden enzovoort in de stad. De links en aanbevolen literatuur tenslotte helpen u zelf uw steentje bij te dragen aan het huizenonderzoek.

Download hier de pdf

huizen met een verleden