OKV1976 14ste jaargang

Als typograaf is Jan van Toorn autodidact. Toch legt hij grote nadruk op vakmanschap bij de beoefening van zijn beroep. Dit vakmanschap is echter - hoewel het in het produkt duidelijk afleesbaar moet zijn - niet gebonden aan het gehoorzamen aan wetten en regels. Zijn werk immers getuigt juist van het doorbreken daarvan.

In de beschrijving van een paar schilderijen waarin kleur een belangrijke rol speelt wordt geprobeerd iets van de verschil­lende standpunten van kunstenaars over kleur naar voren te brengen. Wanneer een kunstenaar bepaalde kleuren gebruikt, heeft dit altijd een bedoeling. En dan is het van belang dat men inziet dat over kleur op een veel genuanceerder en preciesere wijze een standpunt kan worden ingenomen. 

'Architectuur' is een dubbelzinnig woord. De 'ware' architectuur die ons door de eeuwen heen beloofd werd, is nog steeds niet gerealiseerd. Ze werd de levenden en toekomstigen voorgespiegeld in bedwelmende bewoordingen, dat in elk geval, maar ook in visionaire verbeeldingsschetsen, intrigerende plattegronden en maquettes die het avontuurlijkste speelgoed overtreffen.

Etienne Elias is blijkbaar een gelukkig man. Zijn kunst is blij en speels en ademt een optimistische sfeer. Het was dan ook te verwachten dat hij weinig gecompli­ceerde schilderijen zou kiezen in Gent en Brussel. Hij gaat terug naar de minitieuze kunst van Van Eyck en de Vlaamse Primitieven, waarvoor hij een uitgesproken bewonde­ring heeft.  In zijn keuze verwijst hij tevens naar twee van zijn geestesgenoten, die samen met hem in de zestiger jaren de kelders van het kas­teel te Beervelde beschilderden: Raveel en Lucassen. Zijn voorliefde voor de Pop art spreekt uit zijn keuze van de Engel­sen Peter Phillips en Allen Jones.

Marte Röling geeft zelf geen kom­mentaar op de gekozen kunstwerken, om­dat ze niet wil 'vervallen in teorieën over kunst' die ze allemaal 'kletskoek' vindt. Zij heeft ze gekozen omdat zij ze 'leuk' vindt. De kunstwerken dan, want de ar­chitektuur komt uit die keuze voort. Wel wilde ze laten uitkomen dat er voor haar geen absolute criteria zijn waarin je kunst kunt onderbrengen. Er zijn vijf kunstenaars en zes architekten geïnterviewd. De citaten zijn letterlijk overgenomen om een zo goed mogelijk 'portret' te geven van de personen.

Wanneer we de term 'materieschilders' gebruiken denken we in de eerste plaats aan kunstenaars als Tàpies, Jaap Wagemaker, Bram Bogart en al die anderen die in hun schilderijen een bepaalde oppervlaktestructuur, een reliëf of een bepaalde werking vanuit de verfla(a)g(en) centraal stellen door bijvoorbeeld vermenging van de verf met zand of andere materialen.

Interieurkunst schijnt in Vlaanderen relatief weinig kunstenaars aangetrokken te hebben. Er zijn wel Horta en Henry Van de Velde maar zij waren in eerste instantie architecten. Op dit ogenblik staan er twee dergelijke figuren aan de top: Pieter De Bruyne (1931) en Emiel Veranneman (1924).