OKV1976 14ste jaargang

Als typograaf is Jan van Toorn autodidact. Toch legt hij grote nadruk op vakmanschap bij de beoefening van zijn beroep. Dit vakmanschap is echter - hoewel het in het produkt duidelijk afleesbaar moet zijn - niet gebonden aan het gehoorzamen aan wetten en regels. Zijn werk immers getuigt juist van het doorbreken daarvan.

In de beschrijving van een paar schilderijen waarin kleur een belangrijke rol speelt wordt geprobeerd iets van de verschil­lende standpunten van kunstenaars over kleur naar voren te brengen. Wanneer een kunstenaar bepaalde kleuren gebruikt, heeft dit altijd een bedoeling. En dan is het van belang dat men inziet dat over kleur op een veel genuanceerder en preciesere wijze een standpunt kan worden ingenomen. 

'Architectuur' is een dubbelzinnig woord. De 'ware' architectuur die ons door de eeuwen heen beloofd werd, is nog steeds niet gerealiseerd. Ze werd de levenden en toekomstigen voorgespiegeld in bedwelmende bewoordingen, dat in elk geval, maar ook in visionaire verbeeldingsschetsen, intrigerende plattegronden en maquettes die het avontuurlijkste speelgoed overtreffen.

Etienne Elias is blijkbaar een gelukkig man. Zijn kunst is blij en speels en ademt een optimistische sfeer. Het was dan ook te verwachten dat hij weinig gecompli­ceerde schilderijen zou kiezen in Gent en Brussel. Hij gaat terug naar de minitieuze kunst van Van Eyck en de Vlaamse Primitieven, waarvoor hij een uitgesproken bewonde­ring heeft.  In zijn keuze verwijst hij tevens naar twee van zijn geestesgenoten, die samen met hem in de zestiger jaren de kelders van het kas­teel te Beervelde beschilderden: Raveel en Lucassen. Zijn voorliefde voor de Pop art spreekt uit zijn keuze van de Engel­sen Peter Phillips en Allen Jones.

Marte Röling geeft zelf geen kom­mentaar op de gekozen kunstwerken, om­dat ze niet wil 'vervallen in teorieën over kunst' die ze allemaal 'kletskoek' vindt. Zij heeft ze gekozen omdat zij ze 'leuk' vindt. De kunstwerken dan, want de ar­chitektuur komt uit die keuze voort. Wel wilde ze laten uitkomen dat er voor haar geen absolute criteria zijn waarin je kunst kunt onderbrengen. Er zijn vijf kunstenaars en zes architekten geïnterviewd. De citaten zijn letterlijk overgenomen om een zo goed mogelijk 'portret' te geven van de personen.

De schilder Har Sanders is wat betreft een deel van zijn werk een materieschilder. Vaak vermengde hij zand door zijn verf, of volgde allerlei andere technische procédés om door middel van het materiaal zijn schilderijen een extra reliëf en uitstraling te geven. De keuze van Sanders' 'top-tien' der schilderkunst toont, meer dan welke toelichting en explicatie ook, wat de schilder zelf in zijn werk wil vatten en uitdrukken, hoe ànders dat werk er ook uit ziet.

In het œuvre van Veranneman komt één welbepaalde karakteristiek duidelijk naar voor: het Vlaams karakter van zijn stijl.  Ze schept een sfeer van rust, ze stimuleert de vreugde van het thuis-zijn, het zich thuis-voe­len.  Zijn leermeesters: Henry van de Velde, de Chinese meubel­makers en de Vlaamse schrijnwerkers bewaarden doorheen de geschiedenis een constante van degelijkheid en stijlzuiverheid. De keuze die hij voor deze af­levering van Openbaar Kunstbezit maakte vult dat beeld aan.