Street art in Vlaamse steden

Graffiti op treinen en trams, op muren en in steegjes, op brugpijlers… het is al jaren een vertrouwd beeld in de straat. Ondertussen zijn in de meeste van onze steden muurschilderingen van allerlei formaten opgedoken. Er worden street art-festivals georganiseerd die dikwijls ingebed zijn in stadsmarketingcampagnes, om het imago van een stad te verjongen bijvoorbeeld. Onder andere door deze tendens heeft graffiti een legaal cachet verkregen. Er zijn ook steeds meer galeries en musea die street art in huis halen. Ergens is het best rebels van deze kunstenaars om het systeem van binnenuit te veranderen, maar is het dan nog wel street art?

Er zit toch nog flink wat vrijgevochten eigenzinnigheid in de werken van street art-kunstenaars die in dit themanummer, op de ontdekkingstocht langs Vlaamse steden opdagen. Al zijn er tussen de vele muurschilderingen wel al wat stromingen en stijlen te ontwaren. Er zijn street art-kunstenaars die met hun werken maatschappelijke problemen aankaarten of de samenhang van de buurt willen stimuleren. Anderen spelen vooral met typografie en schilderen op een creatieve manier woorden of zinnen. We zien cartooneske muurschilderingen, abstracte werken, hyperrealistische beelden, schilderijen met vervormde perspectieven… het kan allemaal in street art.

Om deze muurschilderingen beter te begrijpen, stappen we eerst terug naar de vroege jaren zestig, op zoek naar de wortels van street art in Spanish Harlem in New York. Dan keren we nog verder terug in de tijd, naar de opkomst van het Mexicaans muralisme dat ontstond tijdens de woelige revolutie in 1910. De nieuwe Mexicaanse regering gaf toen kunstenaars de opdracht om via muurschilderingen haar boodschap voor de toekomst aan de gewone man over te brengen. Wat later bleek ook popart van de jaren vijftig een belangrijke rol te spelen voor street art vandaag. Na de voorstelling van de pioniers van street art in de Verenigde Staten en Europa, trekken we door Vlaanderen op zoek naar muurschilderingen van street art-kunstenaars van hier en nu. We vinden ze vooral in Brussel, Antwerpen en Gent, maar ook in Ieper, Oostende, Hasselt, Leuven, Kortrijk…