Muziek uit de oude doos
Artikel
Nu de zomer voor de deur staat, hangt er opnieuw muziek in de lucht. Vogels zingen hun mooiste lied, uit openstaande ramen weerklinken radiodeuntjes en muziekgroepen treden aan op een van de vele festivals die ons land rijk is. Onze Vlaamse bands hebben een sterke reputatie, én een traditie die vele eeuwen oud is. Hoog tijd dus om eens het muziekarchief in te duiken. Muziekarchief is de naam van een webstek die naar eigen zeggen de schijnwerpers richt op Vlaanderens rijke muzikale verleden en heden. Het archief is een initiatief van vier zeer diverse partners; de openbare omroep VRT, Muziekcentrum Vlaanderen (het officiële steunpunt voor de professionele muzieksector in Vlaanderen), Muziekindustrie Maatschappij Simim die de muziekproducenten vertegenwoordigt) en Belgian Entertainment Association (de beroepsvereniging van de Belgische games-, muziek- en video-industrie).
Melomaan
Sinds 2004 bundelt de databank informatie over Vlaamse muziekuitgaven; singles, albums, cassettes, compilaties, rariteiten, enzovoort. Die wordt dagelijks en met behulp van de artiesten of melomanen uitgebreid, verfijnd en gecorrigeerd. De producer van een zomerhit of een obscure platenhoes kunnen via een beperkte zoekmachine in de centrale catalogus teruggevonden worden. Momenteel ligt de focus, ongeacht de taal van het lied, op naoorlogse pop- en rockmuziek. Luisterfragmenten - toch essentieel voor de beleving van deze kunstdiscipline - blijven helaas toekomstmuziek. Ook oudere composities en andere genres komen nog niet aan bod.
Wie interesse heeft voor liederen die niet uit het vinyl- of i-podtijdperk stammen, kan terecht op de Muziekbank van Resonant. Dit Centrum voor Vlaams Muzikaal Erfgoed werd opgericht met als doel het inventariseren, conserveren en ontsluiten van het Vlaamse muzikale erfgoed. Dat erfgoedlandschap is trouwens behoorlijk polyfoon. Het betreft zowel zestiende-eeuwse liturgische muziek, als een achttiende-eeuws orgel of het archief van een hedendaags jazzfestival.
Het opsporen van dit luisterrijk, maar divers en erg verspreid patrimonium is een kernopdracht van Resonant. Daarom lanceerde dit centrum in 2003 een online register waarmee het privaatrechtelijke muziekarchieven en -collecties uit Vlaanderen in kaart wil brengen. De lokalisatiefiches op deze site beschrijven het aantal partituren, videobanden, instrumenten, enzovoort dat in het bezit is van onder meer archieven, kloosters, koren, fanfares, componisten, of concertorganisatoren. Afbeeldingen of objectbeschrijvingen zijn niet beschikbaar.
Antifonarium
Echt concreet en gespecialiseerd wordt het pas op de webstek die de Gentse Universiteitsbibliotheek in 2008 ontwikkelde om het Antifonarium van Tongerlo in de kijker te zetten. Dit gregoriaanse koorboek, ook wel bekend als het Antifonarium Tsgrooten, werd onlangs in het kader van het Topstukkenbeleid door de Vlaamse Gemeenschap aangekocht en in bruikleen gegeven aan de Vlaamse Erfgoedbibliotheek. De eerstkomende jaren blijft dit topstuk nog even in de Gentse Boekentoren voor verder onderzoek, maar je hoeft geen muziekhistoricus te zijn om volop van dit werk te kunnen genieten. De Universiteitsbibliotheek zorgde er immers voor dat dit 337 pagina's tellende handschrift volledig werd gedigitaliseerd. Via de showcase kan je de kalfslederen band openen, het 1 manuscript doorbladeren en inzoomen op de prachtige verluchtingen. Wie het filmpje met de speech van minister Anciaux bekijkt, wordt door het ensemble Psallentes getrakteerd op gregoriaanse gezangen. Een harmonieus samenspel van beeld en geluid.
