Kunst in zicht - Beaufort 2003
Artikel
België is een nieuwe triënnale rijker. Een groot kunstevenement met de volledige Belgische kust als locatie en de zee als inspiratie.
Kunst in zicht: BEAU, EAU, BE, UFO, FORT EN A...RT
Allemaal woorden en afkortingen die je kan ontdekken in "beaufort". "Het woord op zich is voor deze triënnale direct bruikbaar omdat we sterk (fort) en mooi (beau) uit de hoek willen komen met een kunst (art) project dat in België (Be) aan zee (eau) plaatsvindt en veel verbeeldingskracht (Ufo) vergt." zeggen de organisatoren. Willy Van den Bussche is de Commissaris-generaal van dit ku(n)stproject. Samen met een internationale jury (Klaus Bussman, Rudi Fuchs en Jean-Hubert Martin) selecteerde hij een groep gerenommeerde hedendaagse kunstenaars. Zij zullen zich laten inspireren door het leven aan zee of de zee als leidmotief nemen voor ingrepen op diverse locaties in kustgemeenten.
De internationale titel verwijst op het eerste zicht dan ook naar de windkracht die zo bepalend is voor het leven op en aan zee. De naam Beaufort als eenheid van windkracht is sinds 1838 een algemeen begrip geworden en voor iedereen duidelijk.
Marines in confrontatie
"2003 Beaufort" bestaat uit 2 luiken. Om te beginnen is er in het PMMK, Museum voor Moderne Kunst in Oostende, een groots opgezette tentoonstelling met de zee als thema. Een tentoonstelling die de draaischijf van het hele gebeuren vormt.
"Marines in confrontatie" toont een uitgelezen keuze zeegezichten van moderne en hedendaagse schilders, die in hun loopbaan de zee als motief kozen. Een ontmoeting van zeer diverse benaderingen.
De losse toets van Monet en Wolvens naast de bijna mystieke kracht van Turner en Ensor. De weloverwogen geometrische vormen van Brusselmans in contrast met de fotografische precisie van Richter. Zowel kunstenaars als Courbet, Permeke en Kiefer die spelen met de materie van de verf als kunstenaars die het motief symbolisch of conceptueel benaderen. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling nodigt curator Willy Van den Bussche hedendaagse kunstenaars uit hun visie op de Noordzee te schilderen.
De Belgische schilders Etienne Elias, Roger Raveel en Luc Tuymans vonden dit voorstel een boeiende uitdaging. Ze waren bereid om de zee, waar ze sinds lang mee vertrouwd zijn, opnieuw te bekijken en te interpreteren. Ook een aantal buitenlandse kunstenaars, zoals Norbert Bisky, Ralph Fleck en Alex Katz, lieten zich bekoren door de uitnodiging en zullen de Belgische kust schilderen.
Triënnale voor hedendaagse kunst aan zee
Een artistiek parcours langs de kustgemeenten vormt het tweede luik van 2003 Beaufort. De Panne, Sint-ldesbald, Koksijde, Oostduinkerke, Nieuwpoort, Middelkerke, Westende, Oostende, De Haan, Wenduine, Blankenberge, Zeebrugge en Knokke-Heist vormen de locatie voor talrijke hedendaagse multidisciplinaire kunstevenementen. De deelnemende kunstenaars werd gevraagd zelf hun ideale plek aan te duiden in de gemeente waar ze hun werk zullen presenteren.
Van alle uitgevoerde projecten wordt in elke gemeente het scheppingsproces tentoongesteld aan de hand van tekeningen, foto's en video's. Deze tentoonstelling vormt in elke gemeente het vertrekpunt van het bezoek aan de diverse locaties en verduidelijkt het kunstparcours.
Bakens, billboards en projecten
Langsheen de kustlijn wordt per kustgemeente een baken geplaatst, telkens een monumentale constructie. Hierdoor wordt de link gelegd met de kerktorens en vuurtorens die vroeger de zeelieden veilig naar de havens loodsten. "2003 Beaufort" is aldus zichtbaar van op zee, herkenbaar vanuit de lucht en bereikbaar van op land.
De geselecteerde kunstenaars zijn Antony Gormley (Groot-Brittannië), Anne & Patriek Pairier (Frankrijk), Jan Fabre (België), Wim Delvoye (België), Daniel Spoerri (Italië), David Mach (Groot-Brittannië), Koen Vanmechelen (België), Wolfgang Winter & Berthold Hörbelt (Duitsland) en Henk Visch (Nederland).
Op drukbezochte plaatsen in elke gemeente worden grote billboards geplaatst, waarop de zee en het leven aan zee door belangrijke fotografen worden vastgelegd in reuzengrote digitale foto's.
Ook beelden van verdwenen erfgoed (zowel natuur als architectuur) worden onder de aandacht gebracht. De kunstenaars die het beeldmateriaal leveren zijn Elger Esser (Duitsland), Fabian Marcaccio (Argentinië), Matthias Koch (Duitsland), Christian Meynen (België), Dirk Braeckman (België), Jacques Charlier (België), Thomas Ruff, Florian Baudrexel en Jens Ullrich (Duitsland), Johan Muyle (België) en Massimo Vitali (Italië).
Naast bakens en billboards creëren een aantal kunstenaars, speciaal voor een bepaalde locatie, sculpturen, installaties en videoprojecten. De kustvlakte met natuur en havengebieden, historische sites, typische architectuur en oorlogsgebieden biedt tal van mogelijkheden. Een eerste groep kunstenaars werd geselecteerd: Gerhard Lentink (Nederland), Zhuang Huan (China), Jianguo Sui (China), Lars Siltberg (Zweden), Johan Tahon (België), Berlinde De Bruyckere (België), Maria Roosen (Nederland), Panamarenko (België), Cracking Art loves William Sweetlove (Italië en België).
Ku(n)st + toerisme?
"Het is de bedoeling een triënnale in het leven te roepen waardoor een traditie ontstaat en er naambekendheid kan worden gegenereerd, gelijkwaardig aan bvb. de Biënnale van Venetië of de Documenta in Kassel" zo zeggen de organisatoren. Of "2003 beaufort" die ambitie gaat waar maken is zeer de vraag. De keuze van de kunstenaars is alleszins weinig verrassend, er werd op veilig gespeeld door vertrouwde, bekende namen te kiezen .
Op de website lees je na de beschrijving van de Belgische kust en haar accommodatie het volgende over "2003 beaufort": "een must voor iedereen met een passie voor hedendaagse kunst én voor iedereen die de kust op een verfrissende en vernieuwende manier wil (her)ontdekken en/of beleven!". Dat beeldende kunst tijdens de zomermaanden zowat overal ten lande gebruikt wordt om het imago van stad of gemeente op te smukken, begint stilaan een traditie te worden. Dit soort van manifestaties zijn publicitair doeltreffend. Door een kunstparcours wordt een bekende plek "anders" ervaren. De vraag of de kunst gediend is met deze mediagenieke vertoningen wordt niet meer gesteld.
Ook "2003 beaufort" lijkt, met al haar arrangementen en uitstapjes, een pakketje kunst toe te voegen aan de toeristische attracties die de Belgische kust biedt. "De grootte van 2003 als aanduiding van de kracht van dit project onderlijnt de ambities ervan." zegt Van den Bussche. Wie een artistieke windkracht van 2003 beaufort wil trotseren, weet dus waar naar toe de komende maanden.
Amarant vzw organiseert rondleidingen in de tentoonstelling 'Marines in confrontatie'. Docent Jean-Paul Vanhove, filosoof én kunstenaar, is de geschikte man om u rond te leiden en de grote diversiteit te duiden.
Praktische informatie
2003 BEAUFORT, Marines in confrontatie, PMMK Oostende
Triënnale voor Hedendaagse Kunst, Parcours langs de kuststeden, 6/4/2003 - 28/9/2003
