Kunst in tijden van corona

Nu COVID-19 het land lamlegt en iedereen thuis moet blijven, is het in de kunsthuizen even stil. Fysiek dan toch, want de meeste musea blijven niet bij de pakken zitten en zetten alles op alles om kunstliefhebbers schoonheid en genot te bezorgen zonder het huis uit te moeten.

Neem nu het STAM in Gent. Ook met gesloten deuren maken ze digitale tentoonstellingen en zetten ze die online. Het nadeel daarvan is dat je niets in levende lijve ziet, maar het voordeel is dat je niet aan openingsuren bent gebonden en dat die virtuele varianten gratis zijn. Zo kan je de vaste vleugel, Het verhaal van Gent, online bekijken; een chronologisch circuit door de Gentse geschiedenis. Of kan je virtueel dwalen door een 3D-model van de Wereldtentoonstelling van 1913. Ook de Carl De Keyzertentoonstelling is online te bezoeken. Verwacht je aan archiefstukken, foto’s en museumzichten.

Het Gentse Industriemuseum ontsluit op haar website bijzondere objecten die ze toelichten met verhalen en fotomateriaal. Zo zetten ze het collectieluik Amai email in de kijker, waarin je alles leert over het vergeten email dat tot de jaren vijftig in alle waskommen, kachels, potten en zelfs reclameborden te vinden was.

Onlinecollecties zijn al lang geen saaie databanken meer, maar gecureerde expo’s met een visie en verhaal. Dat hebben ze bij Musea Brugge goed begrepen. In hun zalen kunnen ze maar een deel van hun collectie kwijt. Musea Brugge was al langer bezig met de reeks KUNST | WERK, waarin ze onbekende en unieke stukken online belichten. Het museumteam gaat die reeks tijdens de gedwongen coronasluiting uitdiepen, en wie de website en de sociale media van de musea in de gaten houdt, kan de volgende weken heel wat moois ontdekken. In normale omstandigheden zou Musea Brugge nu inzetten op het Van Eyckjaar 2020, met hun twee Van Eycks, de Madonna met kanunnik Joris van der Paele en het Portret van Margareta van Eyck. Omdat corona die Van Eyck in Brugge verhindert, laten ze online alvast de video’s bij de tentoonstelling zien.

Er zijn nog Van Eyckinitiatieven die door corona in het water dreigen te vallen. Zo moest het OMG Van Eyckproject in de Gentse Krook op zoek naar een alternatief. De bedoeling was om hedendaagse kunstenaars in dialoog te laten gaan met zowel het werk van Van Eyck, als de vele bezoekers. Dat laatste kan nu niet, maar je kan de kunstenaars aan het werk zien via de livestream op Facebook.

Het MIMA in Brussel zet wekelijks een greep uit hun archieven op sociale media, met films, interviews en virtuele rondleidingen. In Brussel doen ze wel meer om kunstminnaars van moois te voorzien. Nadat Museum Night Fever niet kon doorgaan, lanceert de organisator daarvan, vzw Brussels Museums, de campagne #MuseumAtHome. Daarmee sporen ze musea aan om hun kunstschatten online te delen. Onder de hashtag #MuseumAtHome vind je massaal veel nieuwe, onbekende of verborgen werken die je anders misschien nooit had ontdekt. Via hun sociale kanalen (@brusselsmuseums) houden ze je op de hoogte van wat waar verschijnt.

Antwerpen loopt niet achter. Blind Date, de tentoonstelling over portretkunst van The Phoebus Foundation en het Museum Sijders&Rockoxhuis, moest meteen na opening de deuren sluiten door de coronaopmars. Om nieuwsgierigen toch iets te bieden, plaatsten ze een video online waarin curatoren Katharina Van Cauteren en Hildegard Van de Velde op de tentoonstelling ingaan. Daarnaast kan je de bezoekersgids online lezen, en kan je elke vrijdag op hun website terecht voor een Date Night, waarop je voorgesteld wordt aan een portret.

Als het museumbezoek dan toch online moet, kan je het evengoed verder van huis zoeken. Naar Sint-Petersburg, bijvoorbeeld. Apple maakte een cinematografisch bezoek aan de Hermitage van meer dan vijf uur, waarin je door 45 galerijen dwaalt en 588 meesterwerken in hoge kwaliteit ziet.

De virtuele museumbezoeken die Google Arts & Culture mogelijk maakte, komen nu goed van pas. Google stelde zelf een top tien op, en daarvan zijn het Britisch Museum in Londen, het Guggenheim Museum in New York en het J. Paul Getty Museum in Los Angeles en het Louvre in Parijs al zeker vier aanraders. Je kan de tijd thuis ook gebruiken om door minder vanzelfsprekende collecties te snuisteren. Het National Museum of Modern and Contemporary Art in Seoul heeft een imponerende collectie moderne kunst die je voor een groot deel online kan bekijken, met een focus op moderne Koreaanse architectuur, design en beeldende kunst. In MASP in São Paulo kan je van thuis uit een virtualrealityrondleiding volgen door de tentoonstellingsruimtes en de adembenemende architectuur van architecte Lina Bo Bardi. Natuurlijk kan je voor een digitaal bezoek aan het Rijksmuseum in Amsterdam gaan, nog steeds een van de koplopers in digitaal tentoonstellen. Hun Rijksstudio is intussen een begrip voor iedereen die wel eens via het net of een app kunst snoept, met 700.000 werken, podcasts, film, virtuele rondleidingen, en nog veel meer.