Sara Sejin Chang (Sara van der Heide), Four Months, Four Million Light Years, 2020. Installation view (detail), ARGOS centre for audiovisual arts (Brussels, 15.5.–18.7.2021).

Four Months, Four Million Light Years

Four Months, Four Million Light Years (2020) van de in Brussel gevestigde Koreaans-Nederlandse kunstenaar Sara Sejin Chang (Sara van der Heide) presenteert een sjamanistische helende reis door tijd en ruimte. Deze immersieve filminstallatie onderzoekt de koloniale narratieven achter transnationale en transraciale adoptie, via de historische relaties tussen Nederland en Korea. 

De koloniale prent Een Schaman ofte Duyvel-Priester [Sjamaan of Duivelspriester uit de Tungus, 1692] van de Nederlander Nicolaes Witsen speelt een cruciale rol in de film. Deze prent is de eerste westerse afbeelding van een sjamaan. Ze markeert het begin van een lange geschiedenis van geracialiseerde en infantiliserende beschrijvingen van Aziatische mensen door witte Europeanen en de gewelddadige uitroeiing van sjamanistische culturen door missionarissen. 

De tentoonstelling maakt een tijdreis vanaf de hedendaagse Nederlandse samenleving en de deelname van 3.418 Nederlandse soldaten aan de dodelijke Koreaanse Oorlog (1950–1953) naar de vroege Nederlandse koloniale beschrijvingen van Aziatische mensen. In Nederland alleen al werden ongeveer 40.000 mensen geadopteerd uit het mondiale zuiden, vaak door kinderhandel en vervalste documenten. 

De vier maanden uit de titel verwijzen naar een Koreaanse wet die een minimumverblijf van vier maanden in een Koreaans weeshuis vereiste voordat een kind wettelijk adopteerbaar was voor de lucratieve transnationale en transraciale adoptie-industrie. Die industrie maakte opgang na de Koreaanse Oorlog en teert nog altijd op dezelfde koloniale beeldvorming van 300 jaar geleden. 

Textiel, papieren tekstbanners en tekeningen omringen deze videoprojectie. Sjamanistische gedichten, liederen en visioenen roepen de voorouders aan om steun. Het werk is een eerbetoon aan allen die zijn gescheiden van hun moeders, vaders, familie, voorouders, land, cultuur en spirits. 

Op 8 februari 2021 heeft de Nederlandse regering beslist om een einde te maken aan transnationale adopties gebaseerd op het systematische misbruik, de kinderhandel en de fraude die er inherent mee samenhangen. De regering verontschuldigde zich bij mannen en vrouwen met een adoptieverleden. Vlaanderen onderzoekt momenteel wanpraktijken die verband houden met transnationale adoptie. 

Tentoonstellingen in hetzelfde museum