Oorlog en vrede onder de microscoop, van pest tot Covid

Tentoonstelling verlengd tot 31 maart 2022.

Sinds de sedentarisatie van de mens zijn er altijd pandemieën geweest, die ons aan onze kwetsbaarheid herinneren. Al duizenden jaren strijdt de mensheid tegen onzichtbare vijanden om zijn overleven. Deze strijd tegen leven en dood is nooit gestreden. 

De recente Covid pandemie herinnert er ons weer aan hoe kwetsbaar het leven is maar ook hoe vindingrijk de mens kan zijn als het om zijn overleven gaat. 

Welkom op een reis die enigszins vertrouwd zou kunnen aanvoelen. We overschouwen hier immers eeuwenoude, ja zelfs meer dan duizend jaar oude epidemieën, die we hun verhaal zelf laten vertellen, terwijl de covidepidemie ons met haar verhaal nog steeds beklemt. 

Geen mooiere, noch passendere locatie dan het ‘Hôpital Notre-Dame à la Rose’, waar zieken ooit met alle zorg en toewijding werden omringd, om het relaas te brengen van het meer dan eeuwenlange gevecht van de mensheid, om te overleven: haar zeges, nederlagen, haar twijfels, haar even ingenieuze als zonderlinge methodes, haar belangrijke personen, haar meesterlijke ontdekkingen sinds Hippocrates waarvan wij vandaag nog steeds de voordelen genieten. 

Ook al beleven we dezer dagen surrealistische tijden, toch hebben we geen enkele reden om de mensen te benijden die in het Polen van de 19de eeuw geloofden van de pest te kunnen genezen door op tanden uit lijken van pestlijders te zuigen en evenmin zij die ten tijde van de wonderlijke uitvinding van de cinema meenden van tuberculose te kunnen herstellen dankzij bloedtransfusies met geitenbloed. 

Laat u onderdompelen in de historische context van meer dan 250 objecten, instrumenten, tijdsdocumenten en kunstwerken die door verzamelaars, musea en kunstenaars ter beschikking werden gesteld. Niet te vergeten ook het gereconstrueerde huisje waarin ten tijde van de pest het hele gezin werd ‘opgesloten’, tot de ziekte compleet uitgeroeid was. Men ging dus niet bepaald zachtzinnig om met ‘quarantaine’. 

Maar je zal ook ‘op stap gaan’ met belangrijke personen en getuige zijn van al hun gevechten, mislukkingen, alle ontdekkingen en elke overwinning, zoals die op de pokken en polio.  

De oorsprong van de quarantaines, dieren als overbrengers van ziekten, de fameuze ontsmetting van briefwisseling, de magische of – noem ze gerust – eerder onwaarschijnlijke remedies, de creativiteit van onze voorouders. Maar de geschiedenis heeft ons ingehaald: de Spaanse griep, aids, ebola en … de covidepidemie, ooit zal ook hun verhaal verteld worden.