De tentoonstelling De beaux assassinats (Mooie moorden) leidt u in de mysterieuze wereld van reconstructies van misdaadscènes, aan de hand van foto’s uit het Archief van de Gerechtelijke Politie van Luik, dat ondergebracht is bij het Rijksarchief. Deze foto’s, die oorspronkelijk slechts voor het onderzoek waren bedoeld, leggen momenten vast waarop verdachten, getuigen en onderzoekers de gebeurtenissen naspelen in een onveranderde omgeving, tussen bescheiden interieurs en ontwrichte alledaagse landschappen. De reconstructie is een cruciale fase in het onderzoek, waarbij verdachten, getuigen en onderzoekers bij elkaar worden gebracht om verklaringen te vergelijken of onduidelijkheden in de feiten op te helderen. Fotografie speelt hierbij een centrale rol: het legt vast wat het geheugen vervormt of vergeet, en transformeert het geweld in een vreemde theatraliteit, tussen fotoroman en tragische fictie. De tentoonstelling vermijdt bewust het tonen van de rauwe gruwel – geschonden lichamen, weggenomen levens – en concentreert zich op de absurditeit en het kille realisme van deze ensceneringen. Deze beelden, soms huiveringwekkend, soms ongepast, nodigen de toeschouwer uit zich vragen te stellen over de grens tussen werkelijkheid en weergave, en over de manier waarop fotografie de realiteit van de misdaad herschikt en beoordeelt. Het is zeker niet de minste paradox van deze beelden die achteraf komen om het verleden te vertellen, deze foto’s die de waarheid nabootsen in een poging om die te bereiken. “De beaux assassinats”... een duik in de schaduw van het drama, waar het tragische en het esthetische met elkaar wedijveren.
De fotografische collectie van de Technisch-Wetenschappelijke Politie van Luik Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd de fotografie een hulpmiddel voor de politie bij de identificatie van verdachten. In België bood de oprichting van de gerechtelijke politie bij de parketten in 1919 een systematisch kader voor gerechtelijke fotografen. In Luik bestond er al sinds 1895 een fotografiedienst, maar de eerste bekende foto’s, gemaakt door het laboratorium van de “Technisch-Wetenschappelijke Politie” tijdens interventies ter plaatse, dateren van mei 1923. Zo is er geleidelijk een continue en volledig gecatalogiseerde collectie ontstaan, waarvan de negatieven van meer dan 30 jaar oud – meer dan 100.000 stuks – in 2019 zijn overgedragen aan het Rijksarchief in Luik. Door het alomvattende beeld dat deze collectie biedt van de misdaad-, criminaliteits- en ongevalsactualiteit gedurende een groot deel van de 20e eeuw op het grondgebied van de provincies Luik, Namen, Luxemburg en, tot 1972, Limburg, vormt het een nieuw bronnenmateriaal voor de rechtsgeschiedenis, de forensische wetenschap, de studie van de evolutie van criminaliteit, het politiewerk en de onderzoeksmethoden van rechercheurs. Door hun grote thematische diversiteit – verdachten, slachtoffers, moordscènes, ongevallen, reconstructies, autopsieën, wapens en andere gestolen of delictueel gebruikte voorwerpen, geschreven documenten – verrijken deze foto’s de kennis in tal van andere onderzoeksdomeinen, zoals sociale geschiedenis, stadsplanning, milieu, transport en technieken, met name fotografische. Zij dragen zo bij aan het onthullen van een deel van wat de rechtspraak over de samenleving toent. Dr. Laurence Druez Head of Research, Hoofdassistent, Rijksarchief in Luik.
