Frans M. Olbrechts (1899-1958) - Op zoek naar kunst in Afrika

In het Etnografisch Museum staan de niet-Europese volkeren centraal. Een ruime keuze van 2500 kunst en gebruiksvoorwerpen, schetst de leef-en denkwereld van bekende en minder bekende culturen uit Afrika, Amerika, Azië en Oceanïe. Bij elk van deze afdelingen hoort een aantal voorwerpen met wereldfaam. ln het najaar organiseert het Etnografisch Museum een tijdelijke tentoonstelling waarbij de Afrikaanse kunst opnieuw centraal staat sedert de tentoonstellingen het "Gelaat van de Geesten. Maskers uit het Zaïrebekken" gerealiseerd in het kader van Antwerpen 1993 Culturele Hoofdstad van Europa en "De sculptuurvan Angola" (1995). 

" ... . van een tocht, niet op zoek naar goud of naar ivoor; noch ebbenhout of radium, maar naar dat wat Afrika misschien nog ooit beroemder zal maken dan al de schatten die het aan mineralen in zijn schoot bergt: zijn kunst en zijn kunstenaars." Uit: Frans Olbrechts "Maskers en dansers in de Ivoorkust" (1940:9). 

Deze tentoonstelling belicht de pioniersrol die Frans Olbrechts heeft gespeeld in de studie van niet-Europese volken en hun kunst. Sinds 1932 doceerde hij de zogenaamde Primitieve Kunst aan de Universiteit Gent. Van 1947 tot aan zijn dood in 1958 was hij directeur van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Het is minder bekend dat hij ook aan de basis ligt van het ontstaan van een museum over niet-Europese culturen in Antwerpen. 

Na in 1925 een doctoraat in de Germaanse filologie te hebben behaald aan de Katholieke Universiteit Leuven, trok Olbrechts naar de Verenigde Staten. Aan de Columbia University te New York werd hij door Franz Boas ingewijd in de antropologie.  Tussen 1925 en 1930 verrichtte hij antropologisch veldwerk bij verschillende lndianengroepen. Terug in België, werd hij in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis te Brussel belast met het beheer van de afdeling Etnografie. In 1933 maakte hij in opdracht van dit Brusselse museum een verkennings-en verzameltocht door West-Afrika: het was het beginpunt van een intense belangstelling voor de Afrikaanse cultuur en kunst.