Brussel tussen Hemel en Aarde

Brussel tussen hemel en aarde, een verhaal over de open ruimte in de vijfhoek, kadert in een cyclus van tentoonstellingen over diverse thema's die verband houden met de geschiedenis van de Brusselaars.

Dit jaar koos de dienst musea, in samenwerking met het Archief, voor het thema stedenbouw, met een dubbel doel: enerzijds een andere blik werpen op de collecties van het Broodhuis rond de stedelijke ontwikkeling van Brussel, en anderzijds aanzetten tot nadenken over de presentatie ervan. Met die laatste stap is het de bedoeling de toekomstige denkpistes uit te tekenen voor de grote verbouwingswerken in het museum.

De samenstelling en de bestemming van de collecties van het Broodhuis hebben als voornaamste doel aan de Brusselaars te tonen dat de geschiedenis van hun stad vóór 1830 begint. Hoewel het aspect stedenbouw al uitvoerig behandeld werd, leek het de tentoonstellingsmakers interessant te kijken hoe de open ruimte binnen de vijfhoek geëvolueerd is. Ten gunste van de voornaamste componenten van deze stad, zoals een waterloop, de Zenne, handelsactiviteiten, een godsdienstige plaats, een politiek centrum, ontstonden namelijk pleinen, parken en tuinen, zones voor cultuur, enz. Dit landschap is mettertijd ingrijpend veranderd, mede door enkele belangrijke gebeurtenissen: de bouw en vervolgens de afbraak van de stadsmuren, gevolgd door de aanleg van de lanen van de kleine ring in de 19de eeuw, de uitbouw van de functies van een moderne stad, de overwelving van de Zenne in de tweede helft van de 19de eeuw en de noordzuidverbinding in de eerste helft van de 2oste eeuw. Met de twee laatstgenoemde projecten werd het landschap van het ancien regime in Brussel definitief ten grave gedragen.

Om een verband te leggen tussen een nogal bucolisch beeld van het vroegere Brussel en de hedendaagse stad, waar namen van straten of pleinen, enkele resten van de stadsmuren en oude gebouwen nog herinneren aan haar verleden, gaf het Museum van de Stad Brussel aan Marie-Françoise Plissart de opdracht foto's te maken van de belangrijkste plaatsen die in de tentoonstelling worden voorgesteld.

Op drie verdiepingen toont het museum enerzijds de getuigen van de beeldende en decoratieve kunsten die mee de faam van onze hoofdstad hebben gevestigd: beeld bouwwerk, schilderijen, retabels, wandtapijten, aardewerk en porselein anderzijds wordt bet ontstaan en de ontwikkeling van de stad geschetst: het sociale, economische, institutionele, culturele en intellectuele leven.

Het Broodhuis werd in 1936 uitgeroepen tot beschermd monument. Het behoort ook tot de reeks gevels van de Grote Markt die op de monumentenlijst van het werelderfgoed van de Unesco staan. Het Museum van de Stad Brussel heeft het voorrecht dat het is ondergebracht in een gebouw waarvan de geschiedenis verbonden is met die van het stadscentrum .

Het gebouw, gelegen op de vestigingsplaats van de hallen naast de Brusselse markt in de 13de eeuw, kende enkele gedaanteveranderingen die getuigen van zijn merkwaardige geschiedenis. Het in de 16de eeuw gebouwde Broodhuis kwam in de plaats van de middeleeuwse broodhal (vandaar de naam) en diende om er kantoren van bet bestuur van Keizer Karel in onder te brengen. Nadat het verscheidene eigenaars had gekend, werd bet Broodhuis tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw volledig heropgebouwd, op initiatief van de Stad Brussel die het gebouw in 1860 had overgenomen. De opdracht werd toevertrouwd aan stadsarchitect van de stad, P.-V. Jamaer.

Gezien de groei van Brussel in de 19de eeuw had Charles Buls, burgemeester van de stad, de noodzaak vastgesteld om het publiek de instrumenten van de kennis van zijn verleden aan te reiken. In die optiek besliste bij een historisch museum te openen. Het Museum van de Stad Brussel werd opgericht in 1884 en ingewijd in 1887. Het beheer ervan werd toevertrouwd aan de stadsarchivaris en het nam aanvankelijk slechts een deel van bet Broodhuis in beslag.

De collecties van bet museum bestonden aanvankelijk uit schenkingen van vrijgevige mecenassen en werden in de loop der jaren uitgebreid. De presentatie ervan werd aangepast op basis van de verbouwing van het museum. De laatste fundamentele reorganisatie van het museum gebeurde van 1981 tot 1986.

Brussel tussen Hemel en Aarde

Van 31/10/01 tot 31/08/02
Broodhuis - Museum van de Stad Brussel, Grote Markt, 1000 Brussel