Eindelijk weer thuis! - Stad Ieper verwerft 6 schilderijen van Ferdinand Pauwels
Artikel
Op 5 januari 2001 kon de stad leper overgaan tot de aankoop van de zes schilderijen van Ferdinand Pauwels. Een lange periode van lang onderhandelen kon hiermee succesvol afgesloten worden.
De Pauwelszaal rond 1900
© Stedelijke Musea, Ieper
Voor de kunstgeschiedenis en het cultuurpatrimonium van de stad leper zijn deze schilderijen van enorm belang. Tussen 1861 en 1891 werd in de Ieperse Lakenhallen -op nationaal vlak gezien- één van de omvangrijkste projecten van muurschilderkunst gerealiseerd waarvoor telkens op de beste kunstenaars een beroep gedaan werd. Zo werd de Raadszaal gedecoreerd door Godfried Guffens en Jan Swerts (1861-1869), terwijl de versiering van de oostelijke vleugel op de verdieping van de Lakenhallen toegewezen werd aan Charles Degroux. Deze schilder overleed op 30 maart 1870 vooraleer ook maar één muurschildering gerealiseerd te hebben waarna, op 21 mei 1870, de immense opdracht naar Ferdinand Pauwels ging. Naderhand zou ook de aansluitende westelijke vleugel door Louis Delbeke van muurschilderingen voorzien worden (1882-1891).
De muurschilderingen in leper werd uitgevoerd onder auspiciën van de stad leper en de Koninklijke Commissie voor Monumenten. Vooraleer aan de slag te gaan moest Pauwels een programma voorleggen: niet alleen de onderwerpen die hij plande moesten goedgekeurd worden, ook van de schilderingen zelf moest hij ontwerptekeningen en zgn. modellen voorleggen: gedetailleerde schilderijen op groot formaat die de compositie, het kleurgebruik, de voorstelling van een thema, enz. duidelijk weergeven. De aankoop omvat zes van deze modellen, uiterst belangrijke schakels in het productieproces.
Het schenken van het losgeld aan Gravin Margareta
© Stedelijke Musea, Ieper
Samen met stadsarchivaris Alphonse Diegerick en minister van Staat Alphonse Vandenpeereboom besloot Pauwels om negen onderwerpen in chronologische volgorde te verbeelden. Ze kregen allemaal een verklarend opschrift mee: bovenaan in het Nederlands, onderaan in het Frans.
- In 1187 legde Philips van Elzas, graaf van Vlaanderen, een bezoek af in het St-Mariahospitaal van leper.
- Op Goede Vrijdag 1206 schonk Johanna van Konstantinopel, gravin van Vlaanderen, de vrijheid aan gevangenen te leper.
- In 1214 gebood Ferdinand van Portugal, graaf van Vlaanderen, aan het magistraat van leper de versterkingen rond de stad te bouwen.
- In 't jaar 1248 schenken de heren der Wet aan gravin Margareta geld en juwelen tot verlossing van haren zoon Willem, krijgsgevangene in Egypte.
- Onder de regering van Graaf Gwijde van Dampiere werd begonnen met de bouw van de westvleugels van de Ieperse Lakenhalle.
- Terugkomst van de Ieperse gelederen na de Slag van Groeninge -Gulden Sporen
- In 1349 brak er te leper pest uit die een vierde van de bevolking uitroeide.
- Ter gelegenheid van het huwelijk van Mechtildis, Gravin van Vlaanderen met Mathias, Hertog van Lotharingen en Bar werd in de Lakenhalle een prachtig feestmaal gehouden.
- In 1383 belegeren de Gentenaren de stad leper maar trokken zich na zeven aanvallen terug.
De eerste acht muurschilderingen bracht Pauwels aan op de noordelijke wand (tussen 1873 en 1880), de negende en laatste schildering verscheen op de aansluitende oostelijke wand (in 1881). Met de aankoop van deze zes schilderijen kon aldus een belangrijk hiaat in de collectie van het Stedelijk Museum gedicht worden. Meer zelfs, de aankoop kan gerust de belangrijkste sedert de Eerste Wereldoorlog genoemd worden.
Praktisch
Ieper, In Flanders Fields Museum
