Van de eerste helft van de twintigste eeuw tot aan het einde van de jaren zeventig onderging het Belgische kunstlandschap een traject van vernieuwing en vormexperiment. Die boeiende ontwikkelingen gebeurden niet onder de invloed van een alomvattende theorie of heersende school, maar waren het resultaat van een veranderende wereld. Dat zorgde voor een complex verhaal van zijsprongen, diverse beeldtalen, onderlinge onenigheid, kunstenaarsgroepen en toonaangevende tijdschriften die samen het abstract modernisme vormen. Om dat kluwen overzichtelijk te maken, ontwikkelde de Vlaamse Kunstcollectie abstractmodernisme.be.
abstractmodernisme.be
Artikel
Een eenvoudige verkenning van het abstracte
Zo ontwikkelde zich een nieuwe beeldtaal waarin vorm, kleur en lijn centraal stonden.
De webstek legt de nadruk op enkele ankerpunten van de behoorlijk ruime term abstract modernisme. Zo gaan ze in op de tot de verbeelding sprekende ontstaansgeschiedenis, geënt op de wetenschappelijke en industriële innovaties aan het einde van de negentiende eeuw. De ingrijpende veranderingen in de maatschappij waren een uitdaging voor alle lagen van de bevolking. In de jaren voor de Eerste Wereldoorlog zag de gewone bevolking het werkpatroon veranderen. Kunstenaars en intellectuelen vonden in dat streven naar vernieuwing een kans om grenzen te verleggen, traditie in vraag te stellen en het onbekende te verkennen. Zo ontwikkelde zich een nieuwe beeldtaal waarin vorm, kleur en lijn centraal stonden.
Op zoek naar aanvaarding
Naast het tabblad Abstract modernisme? staat Historiek. Daaronder vinden surfers een selectie aan onderwerpen om dieper te graven in de geschiedenis van het abstract modernisme. Onderverdeeld in Kunstenaars, Kunstenaarsgroepen, Tijdschriften en Evenementen is deze sectie erop gericht om wegwijs te maken in de vele verschillende stromingen en filosofieën die de kunst hebben vormgegeven in die periode. Al vanaf het begin was eenduidigheid allerminst aanwezig. De abstracte kunst was een amalgaam van overlappende of zelfs tegengestelde stijlen. Enkel de drang naar vernieuwing en radicaliteit, en de afkeer voor klassieke figuratie was de verbindende factor. Zo ontstonden onder meer geometrische abstractie en lyrische abstractie.
Abstractmodernisme.be heeft een grote aandacht voor de historische omkadering. Abstracte kunst werd niet gedragen door een breed publiek. Zeker de eerste generatie, die van de Zuivere Beelding, kon niet op veel draagvlak rekenen. Dat kwam pas later, met kunstenaars als Jo Delahaut en Maurice Wyckaert. Het waren de kunstenaarskringen, het netwerk van mecenassen en de vaak internationale tijdschriften die de kunstvorm organiseerden en zo voortstuwden. De website brengt groepen als La Jeune peinture Belge en G58 onder de aandacht, of bladert door tijdschriften als De Tafelronde en De Driehoek.
Uitgebreide catalogus
Bijzonder interessant is het tabblad Collectie. Daar vinden surfers naar abstractie een indrukwekkende catalogus kunstwerken. Zoeken kan op zoekterm, alfabetisch, of chronologisch. Bij elk werk is relevante informatie te raadplegen, zoals de kunstenaar, de collectie waarin het werk zich bevindt, het materiaal of de afmetingen. Wat ontbreekt, is de mogelijkheid om werken te vergoten en in detail te bestuderen. Dat kan vaak wel via de websites van de respectievelijke collecties waarnaar bij elk werk wordt verwezen, maar even vaak ook niet.
Abstractmodernisme.be besteedt aandacht aan onderzoek en bronnen. In dit segment zijn webpublicaties te vinden, maar evengoed een overzicht van toonaangevende archieven voor wie zich verder in de Belgische abstractie wil verdiepen. Ook een bibliografie en een oplijsting van instellingen en musea die rond het thema werken is aanwezig. Dit alles in het Engels en het Nederlands. Het platform is eenvoudig vormgegeven en instinctief bruikbaar, met slechts enkele navigatiepunten en een grote rijkdom aan inhoud. Abstractmodernisme.be is daarom zeker een geslaagd online naslagwerk. Enkel de mogelijkheid om die boeiende periode echt visueel te verkennen, ontbreekt wat.
